Xuất hiện tại Việt Nam từ tháng 8/2017, thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam đã thu hút được nhiều nhà đầu tư với sự tăng trưởng và phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu được thị trường chứng khoán phái sinh là gì và những đối tượng tham gia thị trường này?
Thị trường chứng khoán phái sinh là gì?
Theo khoản 9 Điều 4 Luật Chứng khoán 2019, “Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng, bao gồm hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, trong đó xác nhận quyền, nghĩa vụ của các bên đối với việc thanh toán tiền, chuyển giao số lượng tài sản cơ sở nhất định theo mức giá đã được xác định trong khoảng thời gian hoặc vào ngày đã xác định trong tương lai.”
Thị trường chứng khoán phái sinh là gì?
Thị trường chứng khoán phái sinh là nơi trao đổi, giao dịch, mua/bán chứng khoán phái sinh (các công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng), hoạt động hợp pháp dưới sự quản lý của pháp luật và Nhà nước.
Theo quy ước quốc tế, hiện nay có 4 sản phẩm chứng khoán phái sinh được giao dịch, bao gồm:
- Hợp đồng kỳ hạn (Forward Contract)
- Hợp đồng tương lai (Futures Contract)
- Hợp đồng quyền chọn (Options)
- Hợp đồng hoán đổi (Swaps Contract)
Hiện nay, tại Việt Nam, sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được giao dịch là Hợp đồng tương lai, vì đây là loại hợp đồng có thiết kế đơn giản, dễ hiểu, nhiều người có thể tham gia được.
2 loại Hợp đồng tương lai của Việt Nam là: Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán (VN30 và HNX30), Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ. Nhưng loại phổ biến nhất là Hợp đồng tương lai chỉ số VN30.
Trong nửa đầu năm nay, thị trường chứng khoán phái sinh của Việt Nam đặc biệt sôi động. Khi ngay từ tháng 1/2021, khối lượng giao dịch bình quân của Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 đạt 178.635 hợp đồng, tăng trưởng đến 41,1% so với tháng trước. Khối lượng hợp đồng mở (OI) tại phiên giao dịch cuối tháng 1 đạt 29.637 hợp đồng, giảm 26,53% so với tháng trước (Theo số liệu của Tạp chí Tài chính).
Thời điểm cuối tháng 1/2021, số lượng tài khoản giao dịch phát sinh đạt được 204.407 tài khoản, tăng 17,4% so với tháng trước. Trung bình mỗi ngày đều có thêm hơn 1.000 tài khoản mới được mở.
Nhiều chuyên gia chứng khoán cho rằng thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam đã phát huy được vai trò của mình, là công cụ phòng ngừa rủi ro và góp phần ổn định thị trường chứng khoán cơ sở. Xu hướng này cũng cho thấy các NĐT của nước ta đã biết đến nhiều hơn về chứng khoán phái sinh và đa dạng hóa các sản phẩm đầu tư của mình, nhằm mục đích hạn chế rủi ro và tăng sinh lợi nhuận.
Xem thêm: Tiềm năng của thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam
Đối tượng tham gia thị trường chứng khoán phái sinh
Những đối tượng tham gia thị trường chứng khoán phái sinh:
- Những tổ chức hoặc cá nhân có nhu cầu giao dịch tài sản cơ sở, đầu tư chứng khoán phái sinh để phòng ngừa rủi ro, hạn chế biến động về tài sản.
- Các tổ chức hoặc các nhân tham gia mua/bán một hoặc nhiều chứng khoán phái sinh nhằm kiếm lợi nhuận từ sự chênh lệch giá.
Cách tham gia thị trường chứng khoán phái sinh
Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán phái sinh
Để mở tài khoản chứng khoán phái sinh tại Công ty chứng khoán, nhà đầu tư cần có tài khoản chứng khoán cơ sở, chi tiết cách mở tham khảo tại đây.
Bước 2: Hoàn tất thủ tục mở tài khoản chứng khoán phái sinh
Bước 3: Nộp tiền ký quỹ ban đầu
Theo quy định của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam – VSD, tỷ lệ ký quỹ hiện tại là 13%. Tuy vậy, để đề phòng rủi ro, các công ty chứng khoán sẽ yêu cầu mức ký quỹ cao hơn từ 15 – 20%.
Đọc thêm bài viết: Đầu tư chứng khoán phái sinh cần bao nhiêu tiền để biết thông tin chi tiết.
Bước 4: Tải phần mềm và cài đặt
Bước 5: Đặt lệnh mua/bán Hợp đồng Tương lai trên phần mềm giao dịch trực tuyến
Xem thêm: Cách đầu tư chứng khoán phái sinh và những kinh nghiệm khi tham gia thị trường này
Hy vọng, qua bài viết này, mọi người đã hiểu được bản chất thị trường chứng khoán phái sinh là gì, cách tham gia như thế nào để từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn và có lợi nhất cho bản thân.
