Trái phiếu rác là gì?
Trái phiếu rác (tiếng Anh được gọi là Junk Bond) là loại trái phiếu có rủi ro vỡ nợ cao hơn hầu hết trái phiếu do các công ty và chính phủ phát hành. Trái phiếu rác là một khoản nợ hoặc lời hứa sẽ trả cho nhà đầu tư các khoản thanh toán lãi và tiền gốc đã đầu tư để đổi lấy việc mua trái phiếu.
Trái phiếu rác được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như: trái phiếu rủi ro cao, trái phiếu đầu cơ hay trái phiếu lợi suất cao.
Đặc điểm của trái phiếu rác
- Trái phiếu rác có nguy cơ vỡ nợ cao hơn các trái phiếu khác tuy nhiên loại trái phiếu này lại được trả lợi nhuận cao hơn để khiến chúng trở nên hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
- Các nhà phát hành chính của những trái phiếu rác là các công ty đang gặp khó khăn về tài chính, có tỷ lệ nợ cao và có nguy cơ vỡ nợ cao hoặc các công ty không trả được các khoản thanh toán lãi hoặc không trả được nợ gốc cho các nhà đầu tư.
Xếp hạng trái phiếu rác
Mức độ tín nhiệm của trái phiếu được đánh giá bởi 3 tổ chức xếp hạng lớn là Standard and Poor’s (S&P), Fitch và Moody’s. Theo đó, trái phiếu được xếp hạng tín nhiệm cao hơn được coi là loại đầu tư và được các nhà đầu tư săn lùng nhiều, còn trái phiếu có xếp hạng tín dụng thấp được gọi là trái phiếu phi đầu tư hoặc trái phiếu rác.
Dựa trên xếp hạng tín nhiệm của hai trong ba cơ quan xếp hạng lớn, trái phiếu rác được xếp hạng như sau:
- Trái phiếu rác là những trái phiếu có xếp hạng “Baa” hoặc thấp hơn từ Moody’s
- Trái phiếu rác được xếp hạng “BBB” hoặc thấp hơn từ S&P. Công ty Standard & Poor có thang xếp hạng tín dụng từ AAA cho đến xếp hạng C và D. Bất kỳ trái phiếu nào có xếp hạng thấp hơn BB được cho là thuộc loại đầu cơ hoặc trái phiếu rủi ro cao. Xếp hạng này có thể là tín hiệu cảnh báo cho các nhà đầu tư không thích rủi ro.
Trái phiếu rác là những trái phiếu có độ rủi ro vỡ nợ cao
Có nên đầu tư trái phiếu rác không?
Hầu hết các nhà đầu tư mua trái phiếu rác thông qua quỹ tương hỗ hoặc quỹ trao đổi. Các quỹ tương hỗ giúp giảm rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu rác bằng cách cung cấp danh mục trái phiếu đa dạng. Lợi nhuận của trái phiếu cấp độ phi đầu tư dao động theo thời gian, tùy thuộc vào các tổ chức phát hành và tình trạng chung của nền kinh tế.
Đối với việc có nên đầu tư vào trái phiếu rác hay không, có nhiều yếu tố để nhà đầu tư quyết định. Tuy nhiên, trước khi quyết định việc có nên đầu tư hay không, nhà đầu tư cần xác định rõ những ưu điểm và nhược điểm của trái phiếu rác. Cụ thể như sau:
Ưu điểm của trái phiếu rác:
- Trái phiếu rác mang lại tỷ lệ sinh lợi cao hơn cho nhà đầu tư so với các chứng khoán nợ có thu nhập cố định khác. Nếu xếp hạng tín dụng của nhà phát hành được cải thiện, thì giá trị của trái phiếu sẽ tăng lên và điều này dẫn đến lợi nhuận tăng cho người nắm giữ nó.
- Trái phiếu rác có khả năng tăng giá đáng kể nếu như tình hình tài chính của công ty được cải thiện.
- Trái phiếu rác đóng vai trò là một chỉ báo cho thấy các nhà đầu tư đang sẵn sàng chấp nhận hay né tránh rủi ro trên thị trường trái phiếu nói riêng và chứng khoán nói chung
Nhược điểm của trái phiếu rác:
- Vì là loại trái phiếu có rủi ro cao nên trái phiếu rác có rủi ro mất khả năng thanh toán cao hơn so với các trái phiếu có xếp hạng tín dụng tốt hơn.
- Giá của trái phiếu rác có thể biến động do những bất ổn về tình hình tài chính của nhà phát hành.
- Trái phiếu rác có khả năng vỡ nợ cao hơn các loại trái phiếu khác. Trường hợp một công ty vỡ nợ, trái chủ có nguy cơ mất 100% số tiền đầu tư của họ. Nếu xếp hạng tín dụng của một công ty xấu hơn thì giá trị của trái phiếu sẽ giảm. Khi lãi suất của trái phiếu cấp đầu tư tăng lên, trái phiếu rác trở nên kém hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
- Thị trường trái phiếu rác khi hoạt động tích cực có thể cho thấy thị trường đang rơi vào trạng thái mua quá mức. Điều này có nghĩa là các nhà đầu tư đang chấp nhận rủi ro quá cao và có thể dẫn đến suy thoái thị trường.
Có thể thấy đối việc đầu tư trái phiếu rác, các nhà đầu tư có thể tự mua hoặc thông qua đầu tư quỹ tương hỗ lợi tức cao. Đối với nhà đầu tư thông thường, quỹ tương hỗ lợi tức cao là cách tốt nhất để đầu tư trái phiếu rác, khi các quỹ này được thành lập để đa dạng hóa một tổ hợp trái phiếu rác và giảm rủi ro đầu tư vào các công ty đang gặp khó khăn về tài chính. Tuy nhiên việc chấp nhận rủi ro cao khi đầu tư trái phiếu rác lại là vấn đề mà nhà đầu tư cần xem xét.
Trước khi đưa ra các quyết định đầu tư, nhà đầu tư nên tìm hiểu rõ về trái phiếu rác, xếp hạng trái phiếu rác. Nếu sau quá trình nghiên cứu, bạn cảm thấy khoản đầu tư này phù hợp với tình hình của mình thì có thể bổ sung chúng vào danh mục đầu tư. Còn không thì cách tốt nhất là bạn không nên mạo hiểm vì sẽ dễ thất bại.
