Hiện nay, xu hướng phát hành cổ phiếu cho các thành viên trong công ty đang rất phổ biến đối với các doanh nghiệp. Chúng thể hiện sự tri ân đầy ý nghĩa trước những đóng góp tích cực mà các nhân viên đã làm cho tổ chức, tập thể.
Và, Esop chính là một dạng hình thức để các chủ doanh nghiệp thực hiện điều đó. Vậy, Esop là gì? Cụ thể, chúng ta nên hình dung chúng ra sao? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có cái nhìn chính xác hơn về nó, theo dõi ngay bạn nhé!
Esop là gì?
Esop là từ viết tắt trong tiếng Anh của Employee Stock Ownership Plan, thuật ngữ này khá quen thuộc. Chúng có nghĩa là một kế hoạch để người lao động tại doanh nghiệp được sở hữu cổ phần.
Hay nói nôm na, Esop là một loại hình cổ phiếu được phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động của một công ty, tổ chức nào đó.
Trên thực tế, những người đủ điều kiện nhận cổ phiếu Esop thường là những nhân viên làm việc lâu năm. Họ có đóng góp nhiều trong sự phát triển của doanh nghiệp. Những tiêu chuẩn cơ bản này nằm trong các điều khoản hoặc quy chế do công ty ban hành từ đầu.
Hiện nay, ở Việt Nam, tập đoàn thế giới di động MWG là một trong những doanh nghiệp sử dụng hình thức này để quản lý nhân sự của công ty.
Phát hành cổ phiếu Esop nhằm mục đích là gì?
Nhiều người vẫn chưa hiểu được mục đích các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop là gì, chúng giúp doanh nghiệp thể hiện ra sao. Thực chất, hầu như các chủ công ty quyết định phát hành cổ phiếu đều có mục đích riêng, chính đáng của họ. Cụ thể:
- Họ mong muốn dùng cổ phiếu Esop để tạo động lực cho các quản lý, giám đốc, trường phòng có nhu cầu có thể mua được cổ phiếu của công ty. Và, một khi có cổ phần trong doanh nghiệp đó, nhân viên sẽ cố gắng làm việc để mang lại lợi ích về cho bản thân mình mà cũng là cho công ty.
- Cổ phiếu Esop là một hình thức khen thưởng, khích lệ các thành viên trong công ty cố gắng đóng góp thì sẽ đạt được thành quả xứng đáng. Thay vì dùng tiền mặt hay lương bổng, hiện vật khác, thì đây là cách tốt để thưởng cũng như để công ty giữ chân người tài.
- Ngoài mục đích là khen thưởng, việc phát hành cổ phiếu Esop còn giúp công ty tạo nên nguồn lợi nhuận mới. Đó là vừa tăng vốn điều lệ công ty, như vậy vừa có thể tạo ra dòng tiền mới nhằm tái đầu tư.
Người lao động được gì khi tham gia Esop?
Người lao động, các nhân viên trong công ty, doanh nghiệp khi tham gia vào cổ phiếu Esop sẽ có nhiều lợi ích lớn. Chẳng hạn, có thể liệt kê như sau:
- Nhân viên sẽ được trở thành một cổ đông trong công ty, được hưởng những lợi nhuận hàng năm công ty kiếm được. Đó là một cách kiếm thêm thu nhập mà không tốn nhiều công sức dành cho bạn.
- Nếu bạn có ý định đầu tư vào cổ phiếu, thì mua cổ phiếu Esop cũng là một giải pháp lý tưởng. Bởi, cổ phiếu Esop do công ty bán ra sẽ có giá rất rẻ so với giá ngoài thị trường. Lợi nhuận này cực kỳ hấp dẫn mà các nhân viên trong công ty được hưởng.
Điều kiện để doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop là gì?
Quy trình phát hành cổ phiếu Esop cũng cần phải có điều kiện, vậy điều kiện để doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop là gì?
Đầu tiên, công ty phải là công ty đại chúng, có chương trình lựa chọn và kế hoạch phát hành cổ phiếu được Đại hội đồng cổ đông thông qua. Thêm vào đó, cổ phiếu phát hành theo chương trình không được vượt quá 5% số cổ phần đang lưu hành của công ty trong 12 tháng.
Các thành viên trong hội đồng quản trị phải công bố rõ các tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia. Đồng thời, họ cũng cần đề ra nguyên tắc xác định giá bán, nguyên tắc xác định số cổ phiếu được phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện đúng đắn.
Doanh nghiệp phát hành cổ phiếu Esop phải có đủ nguồn vốn thực hiện căn cứ báo cáo tài chính gần nhất. Các báo cáo này phải được kiểm toán từ các nguồn thặng dư vốn, quỹ đầu tư phát triển, lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, các quỹ khác.
Trường hợp công ty của bạn là công ty mẹ phát hành cổ phiếu để thưởng cho người lao động. Thì, nguồn vốn thực hiện cần được căn cứ trên báo cáo tài chính của công ty mẹ. Đặc biệt, riêng nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, nguồn vốn thực hiện không được vượt quá mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất được kiểm toán.
Trường hợp nguồn vốn thực tế thấp hơn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính hợp nhất. Tuy nhiên, chúng lại cao hơn mức lợi nhuận sau thuế chưa phân phối trên báo cáo tài chính của công ty mẹ. Thì, công ty đó chỉ được phép dùng lợi nhuận sau thuế chưa phân phối sau khi đã điều chuyển lợi nhuận từ các công ty con về công ty mẹ.
Trường hợp doanh nghiệp, công ty chọn phát hành cổ phiếu Esop để thưởng cho nhân việc, thì tổng giá trị các nguồn vốn trên phải đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần. Cộng thêm chúng phải tăng thêm theo phương án được Đại hội đồng cổ đông thông qua.
Rủi ro phát hành cổ phiếu Esop là gì?
Bên cạnh những lợi ích vừa kể trên, việc phát hành cổ phiếu Esop vẫn có những rủi ro nhất định phát sinh. Cụ thể, rủi ro khi phát hành cổ phiếu Esop là gì?
Đầu tiên, việc phát hành Esop sẽ dễ dẫn đến lượng cổ phiếu tăng nhiều. Điều này gây nên tình trạng pha loãng giá trị của mỗi cổ đông trong tổ chức công ty. Kéo theo đó, tỷ suất lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu cũng suy giảm hơn hẳn.
Tiếp theo, trường hợp cổ phiếu Esop được phát hành chỉ chủ yếu cho ban lãnh đạo với những quy định không rõ ràng, rất có thể sẽ dẫn đến những xung đột lợi ích giữa các thành viên trong chính công ty.
Vào thời điểm công ty phát hành cổ phiếu mới, cổ phần của các cổ đông hiện tại sẽ bị giảm tương ứng bao gồm cả người lao động đang hưởng cổ phiếu Esop. Việc đó có tác động tiêu cực tới động lực làm việc của nhân viên và lợi ích từ khoản thuế được miễn giảm (nếu có) từ việc áp dụng cũng bị bất cập.
Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp, quy định bắt buộc phải mua lại cổ phần từ những nhân viên quyết định rời khỏi công ty. Điều này mang lại áp lực về khoản chi phí lớn cho chủ doanh nghiệp.
Hiện nay, tại một số quốc gia, pháp luật không cho phép các doanh nghiệp cũng như những công ty chuyên môn áp dụng ban hành cổ phiếu Esop vì những rủi ro có thể phát sinh này.
Cuối cùng, phát hành Esop chỉ thực sự cải thiện hiệu quả làm việc tại công ty khi kế hoạch này đi liền với cơ hội tham gia các quyết định tác động tới công việc dành cho người lao động. Ngược lại, chúng sẽ không có ích lợi thực tiễn gì nữa.
Trên đây là bài viết nhằm giải thích cho quý bạn đọc Esop là gì? Những lợi ích cũng như rủi ro mà chúng có thể mang lại. Hy vọng đây là những thông tin hữu ích, giúp bạn có cái nhìn tổng quát hơn.
Từ đó, bạn cũng có những quyết định đúng đắn trước khi lựa chọn tham gia cổ phiếu Esop. Chúc bạn thành công và luôn có quyết định sáng suốt nhất nhé!
Xem thêm:
