Lãi suất cơ bản là điều hết sức quan trọng mà nhiều khách hàng cần phải quan tâm và biết khi có nhu cầu vay vốn. Vì nếu không nắm rõ về lãi suất cơ bản thì có thể bạn sẽ không biết được rằng mình có đang bị dính vào vay nặng lãi hay không. Sau đây sẽ là những thông tin về mức lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước cũng như các thông tin liên quan khác.
Lãi suất cơ bản là gì?
Như chúng tôi đã có trình bày ở trên, lãi suất cơ bản là điều quan trọng mà nhiều khách hàng cần phải biết đến.
Đây là mức lãi suất thấp hơn so với các loại lãi suất cho vay khác, mà các ngân hàng thương mại chủ lực áp dụng đối với các khoản vay cho các khách hàng lớn và có xếp hạng tín dụng cao, thường là những doanh nghiệp.
Và mức lãi suất cơ bản này sẽ do Cục dự trữ Liên bang quyết đinh, với mục đích tăng hoặc là giảm lãi suất hiện hành cho các khoản vay ngắn hạn.
Ý nghĩa của lãi suất cơ bản
Một trong những yếu tố quyết định lãi suất của ngân hàng tính cho bên vay là rủi ro vỡ nợ. Do vậy mà ngân hàng khi cho vay sẽ dựa vào từng mục đích cũng như khả năng vỡ nợ của mỗi khách hàng để tính lãi suất khác nhau.
Đối với những khách hàng ít có khả năng vỡ nợ thì ngân hàng sẽ để lãi suất thấp cho họ.
Còn đối với những khách hàng có tỷ lệ vỡ nợ cao khi có nhu cầu vay vốn thì ngân hàng sẽ tính lãi suất cao hơn cho họ.
Do đó mà lãi suất đóng vai trò như một khoản bồi thường lại cho các khoản rủi ro mà bên cho vay phải chịu dựa trên những thông tin lịch sử tín dụng người đi vay và những khoản giao dịch tài chính khác được cung cấp.
Ngoài ra thì ý nghĩa của lãi suất cơ bản đó là cơ sở mà các tổ chức tín dụng khác dùng làm căn cứ ấn định lãi suất kinh doanh.
Đồng thời lãi suất cơ bản sẽ được xác định dựa trên cơ sở lãi suất thị trường liên ngân hàng, lãi suất nghiệp vụ thị trường mở của Ngân hàng Nhà nước, lãi suất huy động đầu vào của tổ chức tín dụng và xu hướng biến động cung-cầu vốn.
Để giảm gánh nặng trách nhiệm pháp lý về vấn đề lãi suất cơ bản lên Ngân hàng nhà nước, do đó thì theo quy định của pháp luật, các tổ chức tín dụng khi cho vay sẽ phải lấy lãi suất cơ bản ra để làm chuẩn và không được phép cho vay với mức lãi suất vượt quá 1,5 lần.
Luật và lãi suất cơ bản
Những quy định của Bộ luật Dân sự có liên quan đến lãi suất cơ bản:
“Theo Khoản 2, Điều 305 về “Trách nhiệm dân sự do chậm thực hiện nghĩa vụ dân sự” có quy định: “Trong trường hợp bên có nghĩa vụ chậm trả tiền thì bên đó phải trả lãi đối với số tiền chậm trả theo lãi suất cơ bản do NHNN công bố tương ứng với thời gian chậm trả tại thời điểm thanh toán, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác.”;
Khoản 2, Điều 4 về “Trách nhiệm do giao vật không đồng bộ” có quy định: “Trong trường hợp bên mua đã trả tiền nhưng chưa nhận vật do giao không đồng bộ thì được trả lãi đối với số tiền đã trả theo lãi suất cơ bản do NHNN quy định…”;
Khoản 4 và 5, Điều 474 về “Nghĩa vụ trả nợ của bên vay” có quy định: “Trong trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi đối với khoản nợ chậm trả theo lãi suất cơ bản do NHNN công bố tương ứng với thời hạn chậm trả tại thời điểm trả nợ, nếu có thoả thuận.” và “Trong trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do NHNN công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ.”;
Khoản 1 và 2, Điều 476 về “Lãi suất” có quy định: “Lãi suất vay do các bên thoả thuận nhưng không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do NHNN công bố đối với loại cho vay tương ứng” và “Trong trường hợp các bên có thoả thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất hoặc có tranh chấp về lãi suất thì áp dụng lãi suất cơ bản do NHNN công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ.”;
Khoản 2, Điều 576 về “Trả tiền bảo hiểm” có quy định: “Trong trường hợp bên bảo hiểm chậm trả tiền bảo hiểm thì phải trả cả lãi đối với số tiền chậm trả theo lãi suất cơ bản do NHNN quy định tại thời điểm trả tiền bảo hiểm tương ứng với thời gian chậm trả.”;
Điều 709 về “Chậm trả tiền thuê quyền sử dụng đất” có quy định: “Khi bên thuê chậm trả tiền thuê quyền sử dụng đất theo thoả thuận thì bên cho thuê có thể gia hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên thuê không thực hiện nghĩa vụ thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng, yêu cầu bên thuê trả lại đất.
Bên cho thuê có quyền yêu cầu bên thuê trả đủ tiền trong thời gian đã thuê kể cả lãi đối với khoản tiền chậm trả theo lãi suất cơ bản do NHNN quy định tương ứng với thời gian chậm trả tại thời điểm thanh toán.”
Như vậy, lần đầu tiên lãi suất cơ bản đã trở thành căn cứ pháp lý chính thức để áp dụng cho các quan hệ mua bán, vay mượn, thanh toán và trong nhiều linh vực khác.
Trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng, quy định trên có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến các hợp đồng tín dụng, mà cụ thể là quy định giới hạn về mức lãi suất cho vay.
Lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước
Hiện nay thì lãi suất cơ bản của ngân hàng là lãi suất chỉ áp dụng với đồng Việt Nam, và được công bố bởi Ngân hàng Nhà nước. Từ đó lấy làm cơ sở cho các tổ chức tín dụng ấn định lãi suất kinh doanh.
Và lãi suất cơ bản sẽ được coi như là lãi suất chính, bởi các khoản vay dành cho khách hàng sẽ nhỏ hơn dưa trên các loại lãi suất.
Vào lần đầu được công bố vào ngày 2/8/2000 và áp dụng vào ngày 5/8/2000 thì lãi suất cơ bản nằm ở mức 8%.
Cho đến tháng 6 năm 2008, lãi suất cơ bản đã tăng lên 14%/năm. Điều này có nghĩa là các tổ chức tín dụng có thể quyết định mức lãi suất cho vay của mình cao tới 21%/ năm.
Theo cập nhật mới nhất từ văn bản quyết định 918/QĐ-NHNN ngày 12/5/2020 thì từ ngày 13/5/2020 sẽ áp dụng theo lãi suất cụ thể như sau:
- Lãi suất tái chiết khấu: 3%
- Lãi suất tái cấp vốn: 4.5%
Còn về bảng lãi suất thị trường liên ngân hàng thì bạn có thể theo dõi hình dưới đây.
Thông tin trên đây là những cập nhật mới nhất liên quan tới quyết định về lãi suất ngày 12/5/2020 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Không chỉ thế mà tháng 8 vừa rồi, Ngân hàng Nhà nước cũng đã ra thông báo giảm một loạt điều hành.
Và theo như lời giải thích từ Ngân hàng Nhà nước, những quyết định thay đổi lãi suất đã được ban hành đều là nhằm mục đích điều chỉnh sao cho phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô cũng như là cho phù hợp với mặt bằng lãi suất trên thị trường.
Trên thực tế thì sau động thái này, nhiều ngân hàng đã có thể giảm bớt được phần nào chi phí trong bối cảnh bội chi ngân sách hiện nay.
Hi vọng với những thông tin trên đây có thể giúp bạn hiểu được về lãi suất cơ bản cũng như những thông tin về lãi suất cơ bản của Ngân hàng Nhà nước. Đây là những điều khá quan trọng mà bạn cần phải nắm rõ nếu như bản thân là người có hoạt động kinh doanh và có nhu cầu vay vốn.
Xem thêm:
