Trong những năm trở lại đây, thế giới tiền điện tử và công nghệ blockchain ngày càng phát triển và thu hút sự quan tâm của nhiều người. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ những thuật ngữ được dùng phổ biến trong lĩnh vực này, một trong số đó là DApps (hay còn được viết là dapps hoặc dApps). Vậy DApps là gì? Ứng dụng thực tế của nó ra sao? Mời bạn tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Hình minh họa (Nguồn: tapchibitcoin.vn)
DApps là gì?
DApps (viết tắt: Decentralized Applications) là ứng dụng phi tập trung hay ứng dụng phân quyền. Nó là một mô hình mới được tạo ra bởi công nghệ blockchain và các hợp đồng thông minh. Các DApps có thể chạy trên cả mạng P2P cũng như mạng chuỗi khối. Ít ai biết, người tạo ra DApps chính là Satoshi Nakamoto – cha đẻ của Bitcoin.
Khi sử dụng các DApps, người dùng không cần dựa vào một máy tính tập trung để truyền đạt và chấp nhận thông tin. Đồng thời, vì phi tập trung nên DApps được phân quyền hoàn toàn và không bị kiểm soát bởi bất kỳ cơ quan nào.
Một ứng dụng như thế nào thì được coi là một DApp?
Open Source (mã nguồn mở)
Ứng dụng phải 100% mã nguồn mở, điều hành tự động, và không có tổ chức nào kiểm soát được phần lớn đồng token của nó. Ứng dụng có thể điều chỉnh giao thức để đáp ứng các cải tiến được đề xuất và phản hồi của thị trường. Nhưng tất cả các thay đổi phải được quyết định bởi sự đồng thuận của tất cả người dùng.
Decentralized (phân quyền)
Dữ liệu và hồ sơ hoạt động của ứng dụng phải được lưu trữ mã hóa trong một blockchain công cộng, phi tập trung để tránh việc tập trung hóa, dễ thành điểm yếu dễ bị tấn công
Token
Ứng dụng có tiền điện tử / tài sản kỹ thuật số (token) mã hóa riêng. Token này dùng để truy cập vào ứng dụng, thưởng cho các đóng góp có giá trị và tự cung cấp nhiên liệu cho mình.
Algorithm (thuật toán)
Ứng dụng phải tạo token theo thuật toán mật mã chuẩn đóng vai trò là bằng chứng về các nút giá trị đang đóng góp cho ứng dụng (Bitcoin sử dụng thuật toán Proof of Work).
Phân loại DApp theo đặc tính của Blockchain
Hiện giờ, thị trường đang tồn tại ba loại DApps khác nhau:
- Loại 1 : DApps có blockchain riêng. Ví dụ: Ethereum – nền tảng được biết đến nhiều nhất. Ngoài ra còn có các nền tảng khác bao gồm: NEO, EOS và Bitcoin.
- Loại 2 : DApps sử dụng blockchain DAPPs loại 1 để hoạt động: các DApps này là các giao thức và phải có token để hoạt động. Ví dụ: Giao thức 0x được xây dựng trên blockchain Ethereum để tăng sức mạnh cho các trao đổi phi tập trung.
- Loại 3 : DApps sử dụng các giao thức của DApps loại 2 hiện có nhưng cũng là các giao thức phát hành và yêu cầu token. Ví dụ: Sàn giao dịch phi tập trung DDEX hoạt động trên giao thức 0x.
Hiểu theo một cách đơn giản hơn, ta có ví dụ sau đây:
- DApps loại 1 là các hệ điều hành máy tính như Windows, macOS,…
- DApps loại 2 là các ứng dụng hỗ trợ hệ điều hành như: MS Words, MS Excel,..
- DApps loại 3 là các phần mềm chuyên biệt nhỏ hơn loại 2. Ví dụ: Plugin có tính năng chuyển đổi tập tin hỗ trợ cho Ms Office
Phân loại các ứng dụng phi tập trung
Theo thống kê, có tổng cộng 1.838 dApp trên Ethereum, với 10.730 người dùng và 71.000 giao dịch hàng ngày. Những ứng dụng này có thể chia thành 7 nhóm chính sau:
- Sàn giao dịch
- Ví
- Các ứng dụng cá cược
- Trò chơi
- Tài chính
- Mạng xã hội
- Khác
Dưới đây là danh sách những DApps nổi bật nhất trên nền tảng đã được tổng hợp:
Các ứng dụng cơ bản
1. Metamask: Ứng dụng Plug-in trình duyệt cho phép kết nối thiết bị của bạn với mạng lưới Ethereum.
2. Status: Trình duyệt liên kết ứng dụng chat di động và truyền thông xã hội với Ethereum tokenization.
3. uPort: Ứng dụng lưu trữ quản lí dữ liệu thông tín danh tính cá nhân một cách an toàn trên nền tảng Ethereum.
Ứng dụng thị trường
4. Augur: Thị trường dự đoán kết quả các sự kiện thực tế.
5. Aragon: Nền tảng cung cấp cơ chể quản trị cho DAO và các ứng dụng
6. Decentraland: Nền tảng thực tế ảo, cho phép người dùng tạo, trải nghiệm và kiếm tiền từ các nội dụng và ứng dụng.
7. Gnosis: Thị trường dự đoán sự kiện và giao thức DutchX nhằm định giá tài sản số.
Sàn giao dịch phi tập trung
Sàn giao dịch phi tập trung cho phép lưu trữ trao đổi, giao dịch các loại tiền mã hóa trên nền tảng Ethereum.
8. LocalEthereum: Cách thức nhanh chóng và dễ dàng giao dịch ETH thông qua nhiều phương pháp khác nhau.
9. Bancor: Nền tảng cung cấp thanh khoản cho các token có mức độ giao dịch thấp, tích hợp với các chương trình bounty.
10. MakerDAO: DAO với nhiều chức năng khác nhau như sàn giao dịch OasisDEX , sản phẩm đầu tư, và đồng tiền ổn định DAI
11. 0x: Giao thức cho các sàn giao dịch phi tập trung được sử dụng cho các ứng dựng như Radar Relay, DDEX, và Paradex.
Ứng dụng thực tế của dApps
Thực tế, DApps có nhiều ứng dụng tiềm năng có thể mang lại lợi ích cho công nghệ và tài chính trong tương lai, đồng thời giải quyết nhiều vấn đề như: xác thực danh tính, quản lý cung ứng, giao thực phẩm, dịch vụ âm nhạc,…
Đặc biệt, DApp sử dụng mạng ngang hàng (P2P) nên có thể trao lại chủ quyền cho những dữ liệu người dùng sở hữu. Không một bên thứ ba nào có thể theo dõi, chỉnh sửa hay ngăn chặn chúng.
Không gian DApps (Nguồn: beattienao.com)
Ngoài ra, có thể kể đến một vài ứng dụng thường thấy của DApps trong thực tế như:
- Các DApps dựa trên một mạng blockchain an toàn và các hợp đồng thông minh được quản lý bởi các khóa riêng. Do đó, mức độ bảo mật dữ liệu trong các DApps cao và không thay đổi từ các vụ hack và xâm nhập.
- Xử lý, thanh toán nhanh hơn và ít tốn kém về mặt tài chính vì không cần dùng ứng dụng trung gian
- Ẩn danh lớn hơn vì các ứng dụng không yêu cầu người dùng tuân theo quy trình đăng ký dài.
- Sở hữu bản ghi dữ liệu đáng tin cậy vì người dùng có thể truy cập blockchain công khai để xác minh thông tin giao dịch
