Đầu tư chứng khoán có rất nhiều phương pháp khác nhau. Nhưng nhìn chung các phương pháp đầu tư hiện nay có thể được xếp vào hai nhóm. Một nhóm là theo phân tích kỹ thuật, một nhóm là theo phân tích cơ bản. Mình chưa từng đầu tư theo phương pháp phân tích kỹ thuật và cũng không tin vào các phương pháp phân tích kỹ thuật nên hôm nay mình chỉ nói về cách đầu tư chứng khoản theo phương pháp phân tích cơ bản thôi. Vậy cách đầu tư chứng khoán theo phương pháp phân tích cơ bản như thế nào?
Cách đầu tư chứng khoán như thế nào?
Phân tích cơ bản là gì?
Phân tích cơ bản là quá trình bạn tìm hiểu về doanh nghiệp, nghiên cứu các thông tin tài chính, hoạt động kinh doanh, ban lãnh đạo, lợi thế cạnh tranh…của doanh nghiệp để qua đó hiểu rõ về doanh nghiệp. Sau khi hiểu rõ về doanh nghiệp bạn cần ước tính giá trị của doanh nghiệp và so sánh với thị giá cổ phiếu trên thị trường để quyết định là có nên đầu tư hay không.
Cách đầu tư cổ phiếu theo phân tích cơ bản
Đầu tư cổ phiếu theo phân tích cơ bản là một quá trình lâu dài, bền bỉ thông qua việc tổng hợp và phân tích các thông tin liên quan tới doanh nghiệp. Các bước để đầu tư cổ phiếu theo phân tích cơ bản thường bao gồm các bước sau.
Nghiên cứu về hoạt động kinh doanh của công ty
Bước đầu tiên để phân tích cơ bản doanh nghiệp là nghiên cứu hoạt động kinh doanh của công ty. Bước này sẽ bắt đầu từ những thông tin cơ bản bạn cần nắm được như là công ty có những hoạt động kinh doanh gì, lĩnh vực kinh doanh cốt lõi là gì? Ví dụ Vinhomes là công ty kinh doanh phát triển các dự án bất động sản, Vinamilk là công ty kinh doanh các mặt hàng tiêu dùng đồ uống từ sữa, Thế giới di động chuyên phân phối các sản phẩm điện tử, công nghệ, gia dụng, điện lạnh (với chuỗi Điện Máy Xanh)…
Thông thường, một công ty sẽ có nhiều hoạt động kinh doanh khác nhau trong đó có một hoặc một vài hoạt động kinh doanh cốt lõi. Nắm được các hoạt động kinh doanh chính giúp bạn có cái nhìn ban đầu về nguồn doanh thu, và các loại chi phí của công ty.
Nghiên cứu hoạt động của doanh nghiệp rất quan trọng
Ví dụ khi nghiên cứu về tình hình tài chính bạn sẽ biết rằng HSG, HAG là những công ty mang nặng khoản nợ ngân hàng. Những công ty này có đòn bẩy tài chính quá lớn và tiềm ẩn nhiều rủi ro có thể dẫn tới phá sản khi tình hình kinh doanh khó khăn. Hoặc những mã như NCT, DSN…là những doanh nghiệp có lợi thế hoạt động về vị trí, về giá để có được biên lợi nhuận cao, bền vững.
Nghiên cứu về tình hình lãi lỗ những năm trước
Nghiên cứu tình hình kinh doanh của công ty trong các năm trước là việc làm rất quan trọng. Tuy nhiên, bạn cũng cần biết một điều là có rất nhiều công ty có thể hiện tại làm ăn rất lãi nhưng một vài năm tiếp theo có thể dễ dàng rơi vào tình trạng thua lỗ nặng thậm chí phá sản. Và cũng có những trường hợp ngược lại. Nói như vậy để bạn hiểu rằng không thể dùng quá khứ để dự đoán tương lai.
Ngoài tình hình lãi lỗ, bạn cũng cần nghiên cứu xem tình hình tài chính của doanh nghiệp ra làm sao, ví dụ như là cơ cấu tài sản, cơ cấu vay nợ ngân hàng, vốn chủ sở hữu, dòng tiền…Những thông tin như thế sẽ giúp bạn có một bức tranh tài chính chung về doanh nghiệp.
Tìm hiểu về ban lãnh đạo
Đạo đức, tài năng của ban lãnh đạo là yếu tố cực kỳ quan trọng. Vì “nếu chơi với người xấu thì sớm muộn bạn cũng sẽ mất tiền”. Chắc chắn là bạn sẽ không muốn dính dáng đến những cổ phiếu họ FLC, hay những cổ phiếu có lùm xùm về ban lãnh đạo thường xuyên mua bán chui cổ phiếu mà không báo cáo, hay những doanh nghiệp kiểu như APC, KSA…
Tìm hiểu về ban lãnh đạo có một điểm quan trọng bạn cũng cần để ý là xem ban lãnh đạo có sở hữu một lượng đáng kể cổ phần của công ty hay không. Những lãnh đạo có sở hữu cổ phần thì sẽ mang tới sự an tâm hơn cho nhà đầu tư so với những công ty mà ban lãnh đạo không sở hữu cổ phần.
Chơi với người xấu thì sớm muộn bạn cũng sẽ mất tiền
Nghiên cứu, so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành
Các công ty khác hoạt động cùng ngành sẽ là thước đo chính xác nhất để đánh giá hiệu quả hoạt động của một doanh nghiệp. Khi so sánh với các doanh nghiệp khác bạn sẽ tìm hiểu xem lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp bạn đang định đầu tư là gì, nó có gì khác hơn các đối thủ…Thường những doanh nghiệp đầu ngành sẽ có được thị phần lớn nhất, lãi lớn nhất và hiệu quả hoạt động của vốn đầu tư tốt hơn các đối thủ.
Nghiên cứu các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế
Ngoài các yếu tố vi mô trong bản thân nội tại doanh nghiệp thì những yếu tố vĩ mô có thể tác động tích cực tới cả ngành. Ví dụ như trong hơn 10 năm qua, ngành Ngân hàng của Việt Nam liên tục hưởng lợi lớn từ chính sách tăng trưởng tín dụng 2 con số hàng năm của chính phủ. Lượng tiền lớn được đẩy vào lưu thông nhanh chóng thổi tăng tài sản của các ngân hàng, nhờ đó mà ngành ngân hàng sinh lãi liên tục. Những ngân hàng nào kiểm soát tốt nợ xấu thì sẽ trở thành những cỗ máy sinh lời in tiền cho cổ đông.
Thời gian gần đây là các hiệp định thương mại EVFTA và CPTPP dự kiến sẽ có tác động tích cực tới những doanh nghiệp có các thế mạnh trong hoạt động xuất khẩu như là thủy sản, dệt may.
Ước tính giá trị doanh nghiệp
Trên cơ sở các kết quả tìm hiểu, nghiên cứu bạn cần có những ước tính cơ bản để định giá doanh nghiệp. Bạn không cần tính ra một con số chính xác mà chỉ cần ước tính ra một khoảng giá trị, đủ thận trọng để bạn tin tưởng là giá trị doanh nghiệp bạn nghiên cứu đang nằm trong khoảng đó.
Việc ước tính giá trị doanh nghiệp này có nhiều phương pháp khác nhau nhưng hai phương pháp phổ biến có thể áp dụng là phân tích, ước tính dòng tiền tự do (Free Cash Flow) trong tương lai để định giá doanh nghiệp. Một phương pháp khác cũng khá phổ biến là là định giá doanh nghiệp dựa trên tỷ lệ P/E.
Định giá doanh nghiệp sẽ giúp bạn đưa ra quyết định đầu tư
Quyết định có nên đầu tư hay không?
Sau khi đã thực hiện những nghiên cứu về doanh nghiệp, đưa ra những ước tính về giá trị của công ty bạn sẽ quyết định xem có nên đầu tư vào doanh nghiệp đó hay không. Nếu giá trị thị trường của doanh nghiệp thấp hơn giá trị doanh nghiệp mà bạn ước tính ra thì ở đó có một biên an toàn trong đầu tư. Biên này càng lớn thì rủi ro bạn thua lỗ sẽ càng giảm đi.
Đầu tư chứng khoán không phải là công việc giúp bạn có thể làm giàu nhanh chóng. Nó là một quá trình nghiêm túc đòi hỏi đầu tư thời gian và công sức. Vì vậy mà từ nay nếu nghe ai nói là chơi chứng khoán thì bạn nên dè chừng vì không có cái gì dễ dàng kiếm được lợi nhuận đâu.
Lời kết về cách đầu tư chứng khoán
Cách đầu tư chứng khoán nói ngắn gọn thì là như thế nhưng để thanh công được thì bạn sẽ cần rất nhiều kiến thức khác nhau. Và bạn không cần phải đưa ra quyết định có nên đầu tư hay không cho tất cả các doanh nghiệp mà bạn nghiên cứu. Với bất kỳ doanh nghiệp nào mà bạn không hiểu rõ thì cách đơn giản nhất là bạn hãy bỏ qua. Không ai bắt bạn phải đưa ra kết luận cả.
Việc lựa chọn một vài cổ phiếu trong số hơn 1.500 công ty niêm yết rõ ràng là không hề dễ dàng nhưng nó giống như một trò chơi mà lợi thế nằm trong tay bạn. Bạn không nhất thiết phải đầu tư, mà hãy kiên nhẫn chờ tới khi tìm được cơ hội mà mình hiểu rõ và phù hợp.
