Chia cổ phiếu bằng cổ tức là gì? Cách tính và hoạch toán như thế nào? Update 11/2024

Nhà đầu tư sẽ nhận được cổ tức khi tham gia đầu tư chứng khoán vào các doanh nghiệp được niêm yết trên sàn, bằng hình thức chia cổ tức bằng cổ phiếu hoặc bằng tiền mặt. Nhiều người còn thắc mắc cổ phiếu chia bằng cổ tức sẽ tiến hành như thế nào, bao lâu về tài khoản, khác gì so với cổ tức bằng tiền mặt. Để có cái nhìn rõ ràng về cổ tức chia bằng cổ phiếu như thế nào, hãy theo dõi những nội dung của traderfin.vn ngay sau đây.

Chia cổ phiếu bằng cổ tức là gì

Chia cổ phiếu bằng cổ tức là hình thức doanh nghiệp trích một phần lợi nhuận sau thuế chia cho các cổ đông và nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phần bằng cổ phiếu, thay vì quy đổi và chi trả bằng tiền mặt. Đây còn thường được gọi là thưởng cổ phiếu, chi cổ phiếu mà doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu và trả cho cổ đông tương ứng với số lợi nhuận đã trích sau thuế.

Hoạt động chi trả cổ phiếu bằng cổ tức diễn ra trong đại hội cổ đông thường niên và sau đó sẽ hạch toán lại và cổ đông sẽ nhận được phần cổ phiếu mới phát hành và tiếp tục duy trì hoạt động kinh doanh của công ty.

Ý nghĩa của chia cổ phiếu bằng cổ tức

Khi doanh nghiệp lựa chọn cách chi trả cổ tức bằng cổ phiếu thưởng, điều này chứng tỏ doanh nghiệp đang chia tách cổ phiếu và gia tăng nguồn vốn điều lệ mà không làm ảnh hưởng đến dòng tiền lưu thông trong doanh nghiệp.

  • Phát hành thêm cổ phiếu chia cho cổ đông giúp doanh nghiệp gia tăng vốn điều lệ của mình, cải thiện năng lực tài chính giúp doanh nghiệp tiếp cận các khoản vay lớn hơn để mở rộng kinh doanh.
  • Gia tăng lượng phát hành cổ phiếu giúp tăng thanh khoản của cổ phiếu đó trên thị trường
  • Việc pha loãng cổ phiếu trên thị trường giúp thị giá giảm xuống, tạo tâm lý tích cực cho các nhà đầu tư trong ngắn hạn có nhu cầu giải ngân.

Tuy nhiên, trên thực tế hình thức này khiến cổ phiếu bị pha loãng và giá trị thực của cổ phiếu khi nhà đầu tư hưởng được cơ bản bị giảm xuống, điều này có lợi cho doanh nghiệp tuy nhiên lại không công bằng với cổ đông và nhà đầu tư.

So sánh trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ tức bằng tiền mặt

Vi sao hiện nay đa số doanh nghiệp lại lựa chọn hình thức chi trả cổ phiếu bằng cổ tức mà không phải tiền mặt cũng là thắc mắc của nhiều người, bảng so sánh dưới đây sẽ giải đáp thắc mắc của mọi người

Cổ tức bằng cổ phiếu Cổ tức bằng tiền mặt
Dòng tiền vẫn lưu thông trong doanh nghiệp => tăng vốn chủ sở hữu Lợi ích của nhà đầu tư tăng lên khi nhận tiền mặt thực tế
Gia tăng cổ phiếu trên thị trường => tăng cao tính thanh khoản của cổ phiếu Doanh tiền của công ty được lưu động ra thị trường, tạo ra dòng tiền tự do
Giá cổ phiếu bị pha loãng làm thị giá giảm xuống => tạo điều kiện cho các nhà đầu tư mới dễ dàng tiếp cận cổ phiếu của DN Phản ánh sự minh bạch của bản lãnh đạo, không sử dụng nguồn tiền đó cho mục đích riêng
Nhưng cổ phiếu về tài khoản mất thời gian và không thể sử dụng ngay Ảnh hưởng khả năng mở rộng kinh doanh của công ty.
Không thể đánh giá được hoạt động thực tế của công ty, dễ làm khống số liệu Nhà đàu tư sẽ bị đánh thuế 2 lần: Thuế TNCN và thuế TNDN

Quy định về trả cổ phiếu bằng cổ tức

Khi nào được trả cổ phiếu bằng cổ tức

Cổ phiếu bằng cổ tức sẽ được chi trả cho cổ đồng trong vòng 6 tháng kể từ ngày kết thúc Đại hội cổ đông thường niên, thông thường thì 1 năm công ty sẽ chia cổ tức từ 1 – 2 lần, nếu là công ty lớn có thể trả đến 3 hoặc 4 lần/năm. Số lần chi trả cổ tức sẽ phụ thuộc vào tình hình kinh doanh và quy định của mỗi công ty trong năm đó, không có quy hoạch cụ thể.

Trả cổ tức bằng cổ phiếu như thế nào

Sau khi tính được phần lợi nhuận sau thuế, công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu mới từ nguồn lợi nhuận giữ lại của công ty, tương ứng với phần lợi nhuận và chia cho cổ đông và nhà đầu tư, phần lợi nhuận còn lại sẽ tái đầu tư kinh doanh vào công ty.

Cổ tức là gì? Làm thế nào nhận được cổ tức

Đồng thời công ty cũng không cần làm thủ tục chào bán cổ phiếu, mà chỉ cần đăng ký vốn điều lệ tương ứng với tổng giá trị mệnh giá các cổ phần dùng để chi trả cổ tức. Thời gian thực hiện trong vòng 10 ngày kể từ ngày hoàn thành việc thanh toán cổ tức.

Cổ phiếu bằng cổ tức bao lâu về tài khoản

Nhà đầu tư hoặc cổ đông cần phải chờ thời gian để cổ phiếu về tài khoản, bởi sau hội đồng cổ đông thường niên, doanh nghiệp cần hoàn thành các thủ tục niêm yết, thường dao động từ 30 – 60 ngày, sau đó tiền sẽ về tài khoản của nhà đầu tư và cổ đông.

Cổ tức bằng cổ phiếu bán được không, khi nào được bán?

Cổ phiếu nhận bằng cổ tức sẽ về tài khoản nhà đầu tư sau 1 đến 2 tháng, khi đó số cố phiếu được phép bán ra ngay tại bất kỳ thời điểm nào, bằng các hình thức trao tay hoặc thỏa thuận mua – bán, ủy quyền cho nhà giao dịch.

Giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bao nhiêu

Để nói về giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức thật ra không thể khẳng định được tăng hay giảm, điều này còn phụ thuộc vào tỷ lệ chi trả cổ tức cho cổ đông, và phương thức trả cổ tức bằng cổ phiếu hay tiền mặt.

  • Nếu thị trường đang giá lên mạng, nếu chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ là pha loãng thị trường cổ phiếu giảm giá xuống => Tạo tâm lý tích cực cho nhà đầu tư được giải ngân. Cùng với kỳ vọng tăng trưởng cổ phiếu từ nhà đầu tư, sẽ mang lại khoản lợi nhuận lớn hơn tiền mặt.
  • Trong trường hợp thị trường đang giảm và việc pha loãng cổ phiếu sẽ gây nên cảm giác giá cổ phiếu ngày càng trầm trọng, lúc này nhà đầu tư sẽ có xu hướng lựa chọn nắm giữ tiền mặt hơn.

=>Do đó còn tùy vào tình hình thị trường tại thời điểm đó tăng hay giảm, và sự linh hoạt trong việc sử dụng nguồn vốn lưu động của các ban lãnh đạo và hoạt động hiệu quả của công ty.

=>Giá cổ phiếu có thể tăng nếu cổ phiếu có ít thanh khoản, phần cổ phiếu được chia giúp lưu thông dòng tiền thuận lợi cho việc kinh doanh. Ngược lại việc sử dụng nguồn vốn không hiêu quả sẽ ảnh hưởng đến thị giá giảm của cổ phiếu.

Giá cổ phiếu trong ngày Giao dịch không hưởng quyền

Thông thường mọi người sẽ thấy giá cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền ( GDKHQ) cổ phiếu sẽ bị điều chỉnh giá giảm rất lớn tương ứng với tỷ lệ cổ tức được trả. Điều này phản ánh cho tình trạng tổng tài sản của nhà đầu tư trước và sau khi chưa phải bằng nhau ( tương ứng là tổng giá trị vốn hóa của thị trường công ty đó trước vá sau chia không đổi.

Để tính giá cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền, cần áp dụng công thức điều chính giá như sau

Trong đó:

  • P: Giá hiện tại của cổ phiếu
  • P’: Giá CP ngày GDKHQ
  • Pα: Giá CP phát hành thêm
  • α: Tỷ lệ phát hành thêm CP
  • β: Tỷ lệ chia CP thường
  • C: Cổ tức bằng tiền mặt

Cách hạch toán cổ tức bằng cổ phiếu

Sau khi công ty phát hành thêm cổ phiếu để trả cổ tức, thì số cổ phiếu bằng cổ tức không ảnh hưởng đến tài sản hay nợ phải trả của công ty. Và mỗi cổ đông vẫn giữ nguyên tỷ lệ sở hữu trong lợi ích của công ty.

Tuy nhiên việc này làm giá cổ phiếu của mỗi cổ đông giảm đi, và trên giá trị số sách hay thị trường của công ty không thay đổi, điều này chỉ có sự chuyền giao từ vốn chủ sở hữu từ lợi nhuận sau thuể chưa phân phối sang vốn đầu tư chủ sở hữu.

Hạch toán cổ tức bằng cổ phiếu theo thị giá

Hạch toán cổ tức bằng cổ phiếu theo thị giá sẽ dựa trên tỷ lệ cổ phiếu phát hành để trả cổ tức, nếu tỷ lệ nhỏ từ dưới 20 – 25% thì hạch toán theo thị giá như sau

Nợ TK 421 – Thị giá

            Có TK 4111 – Mệnh giá ( Chi tiết cổ phiếu sẽ phát hành trả cổ tức)

            Có TK 4112 – Chênh lệch

Hiện  nay các công ty tại Việt Nam đa số không sử dụng thị giá để ghi sổ, và việc chi trả lượng nhỏ cổ phiếu cũng giảm theo tỷ lệ với số lượng cổ phiếu phát hành thêm.

Hạch toán cổ phiếu bằng cổ tức theo mệnh giá

Nếu tỷ lệ cổ phiếu phát hành lớn hơn từ 25% thì hạch toán sổ sách theo mệnh giá cổ phiếu như sau

Nợ TK 421 – Mệnh giá

            Có TK 4111 – Mệnh giá ( Chi tiết cổ phiếu sẽ phát hành thêm)

Khi phát hành cổ phiếu trả cổ tức

Nợ TK 4111 – Mệnh giá

            Có TK 4111 – Mệnh giá

Khi các công ty kế toán tại Việt Nam không quy định khi nào hạch toán theo mệnh giá, khi nào hạch toán theo thị giá, tuy nhiên hâu hết các công ty Việt Nam đều hạch toán theo mệnh giá. Và điều này không vi phạm chế độ kế toán vì không có các quy định cụ thể về giá để hạch toán giao dịch này.

Trên đây là những thông tin về doanh nghiệp chia cổ phiếu bằng cổ tức, giúp mọi người hiểu rõ hơn về cổ phiếu bằng cổ tức và bằng tiền mặt. Hy vọng mọi người sẽ lựa chọn được công ty có kế hoạch chia cổ tức hợp lý và tỷ lệ cổ tức hưởng được ưu tiên mà không làm giảm đi thị phàn cổ phiểu hiện tại đang nắm giữ.