Bạn thường nghe đến cổ phiếu, biết đến đầu tư cổ phiếu hay chứng khoán nhưng có lẻ ít ai tìm hiểu kỹ về cổ phiếu là gì, có những loại nào một cách bài bản nhất. Nếu đã quyết định đầu tư cổ phiếu, muốn kiếm lời bạn nên hiểu bản chất, hiểu đúng về cổ phiếu hiện nay để biết bản thân nên học những gì cho việc đầu tư. Ngay dưới đây hãy cùng Traderfin.vn tìm hiểu rõ hơn về cổ phiếu cũng như nghiên cứu cách đầu tư hiệu quả nhất cho bản thân.
Cổ phiếu là gì
Khái niệm về cổ phiếu
Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó. ( Theo khái niệm trong khoản 1 Điều 121 Luật Doanh nghiệp 2020). Cổ phiếu là một sản phẩm của chứng khoán, nhiều người nhầm lẫn chứng khoán chính là cổ phiếu và cổ phiếu chính là chứng khoán. Nhưng không, cổ phiếu chỉ là 1 sản phẩm giao dịch trên thị trường chứng khoán mà thôi bên cạnh đó còn có : Trái phiếu, chứng chỉ quỹ, hợp đồng tương lai…
Để dễ hiểu hơn thì mọi người có thể hiểu: cổ phiếu là đại diện cho cổ phần của công ty, khi mọi người mua cổ phiếu như đang năm giữ cổ phần của công ty đó, nếu như công ty hoạt động kinh doanh tốt thì cổ phiếu tăng lên về giá do công ty nâng vốn hóa thị trường của mình lên.
Và việc đầu tư cổ phiếu là dựa trên giá trị đó, bạn mua cổ phiếu của một công ty nào đó có nghĩa là đang góp vốn để hỗ trợ cho các hoạt động của doanh nghiệp đó. Đến khi giá cổ phiếu tăng lên thì bạn sẽ bán ra và nhận loại khoản lời từ sự chênh lệnh đó và ngược lại.
Hiện tại có 2 loại cổ phiếu:
- Cổ phiếu thường hay còn gọi là cổ phiếu phổ thông: Loại cổ phiếu xác định quyền sở hữu của các cổ đông. Học có quyền nắm giữ cổ phiếu đồng thời sẽ có quyền quản lý và kiểm soát công ty hay tham gia vào các cuộc họp HĐQT hay bỏ phiếu quyết định vào các vấn đề lớn của công ty đó.
- Cổ phiếu ưu đãi: Người giữ cổ phiếu có thể nhận ưu đãi về cổ tức và quyền biểu quyết hay được hoàn lại phần vốn góp của mình.
Cổ phiếu niêm yết là gì
Cổ phiếu niêm yết là các mã cổ phiếu của các doanh nghiệp phát hành đã được niêm yết chứng khoán trên Sở giao dịch chứng khoán. Cụ thể cổ phiếu niêm yết là cổ phiếu của các doanh nghiệp được niêm yết chứng khoán trên sàn Hose, Hnx hay Upcom. Giá cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán, việc giao dịch sẽ thực hiện với sàn niêm yết, tuân thủ nhiều quy định.
Cổ phiếu chưa niêm yết là gì
Cổ phiếu chưa niêm yết hay còn gọi là cổ phiếu OTC là những mã cổ phiếu của các doanh nghiệp chưa được niêm yết chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán ở Hà Nội hoặc Tp Hồ Chí Minh. Các hoạt động mua bán cổ phiếu chưa niêm yết được thực hiện qua sàn OTC, giá và số lượng tùy thuộc thỏa thuận giữa bên mua và bên bán.
Hủy niêm yết chứng khoán là gì
Hủy chứng khoán là hủy hồ sơ niêm yết của doanh nghiệp đã được niêm yết trên sàn chứng khoán vào trước đó. Khi các doanh nghiệp/ công ty đạt điều kiện theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán sẽ được niêm yết, nhưng trong quá trình được niêm yết mà hoạt động kinh doanh không tốt, không đạt các điều kiện niêm yết trước đó thì sẽ bị hủy niêm yết trên sàn, như vậy cổ phiếu của công ty bị hủy niêm yết đó người ta gọi là cổ phiếu bị hủy niêm yết.
Mệnh giá cổ phiếu là gì?
Mệnh giá cổ phiếu hay còn gọi là giá cổ phiếu, chính xác là giá trị mà công ty cổ phần ấn định cho một cổ phiếu và được ghi trên cổ phiếu. Mệnh giá cổ phiếu này có thể thay đổi liên tục qua hàng giờ, qua các phiên giao dịch theo thị trường niêm yết. Mọi người có thể xem trên tờ cổ phiếu có ghi rõ mệnh giá, đó chính là mệnh giá của cổ phiếu đó.
Phân biệt cổ phiếu và trái phiếu
Nhiều người mới khi tham gia thị trường đều rất khó trong việc phân biệt các khái niệm, nhiều bạn còn nhầm lẫn cổ phiếu với trái phiếu doanh nghiệp. Thì ngay dưới đây chúng tôi làm rõ về 2 sản phẩm chứng khoán này.
Giống nhau:
- Cổ phiếu và trái phiếu đều do doanh nghiệp phát hành
- Cổ phiếu và trái phiếu đều là hình thức đầu tư chứng khoán hợp pháp
Khác nhau:
- Cổ phiếu là chứng khoán chứng nhận quyền sở hữu hợp pháp vốn cổ phần của tổ chức phát hành. Và mua cổ phiếu được hưởng quyền lợi chia cổ tức, lợi nhuận từ đầu tư phụ thuộc vào hoạt động kinh doanh lời hay lỗ của doanh nghiệp.
- Trái phiếu là chứng khoán chứng nhận quyền, lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với 1 phần vốn nợ của tổ chức phát sinh. Đối với trái phiếu nếu bạn đầu tư mua thì sẽ được trả lãi suất theo cam kết, và sẽ không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhận diện các nhóm cổ phiếu trên thị trường
| Loại cổ phiếu | Khái niệm |
| Cổ phiếu quỹ | Cổ phiếu quỹ hay còn gọi là cổ phiếu ngân quỹ là cổ phiếu mà chính công ty phát hành mua lại và nắm giữ như các nhà đầu tư bình thường khác. Có nghĩa cổ phiếu được chính công ty phát hành mua lại. |
| Cổ phiếu Bluechip | Cổ phiếu Bluechip là gọi chung cho những cổ phiếu của các doanh nghiệp lớn, có danh tiếng và đáng tin cậy, có nền tài chính tốt trong nhiều năm qua. |
| Cổ phiếu eSop | Cổ phiếu eSop là viết tắt của Employee Stock Ownership Plan là cổ phiếu được phát hành với mục đích cho người lao động của chính doanh nghiệp phát hành đó. Cổ phiếu này như một hình thức thưởng cho những ai làm lâu năm, có đóng góp lớn cho doanh nghiệp. |
| Cổ phiếu Peny | Cổ phiếu Peny hay còn gọi là Microcap Stock, Small Cap hay Nano Cap là chỉ nhóm cổ phiếu được giao dịch với mức giá thấp hơn 5 USD/cp. Hoặc mọi người có thể hiểu cổ phiếu Peny đơn giản là cổ phiếu giá rẻ. |
| Cổ phiếu Midcaps | Cổ phiếu Midcaps là chỉ đến nhóm cổ phiếu của các công ty/ doanh nghiệp có vốn hóa thị trường nhỏ. Nhiều người đánh đồng cổ phiếu Midcaps với cổ phiếu Peny, nhưng chỉ đúng một phần nhỏ mà thôi. |
Cách phân loại cổ phiếu cho nhà đầu tư mới
Đầu tư cổ phiếu giá trị là gì?
Đầu tư cổ phiếu giá trị là một cổ phiếu giao dịch ở mức giá thấp hơn so với các yếu tố cơ bản của nó hay có thể hiểu là đầu tư cổ phiếu mà nhà đầu tư đánh giá thấp và giao dịch ở mức giá thấp hơn giá trị thị trường của chúng.
Nhiều người khi đầu tư cổ phiếu họ không hề biết đến chiến lược đầu tư này, chọn cổ phiếu một cách cảm tính và không vì mục đích gì cả. Nhưng hãy tìm hiểu qua về đầu tư cổ phiếu giá trị, đây là một cách để bạn đảm bảo hoạt động đầu tư chứng khoán của mình hiệu quả hơn nhiều.
Đầu tư cổ phiếu tăng trưởng là gì
Bên cạnh đầu tư cổ phiếu theo giá trị thì còn có đầu tư cổ phiếu tăng trưởng, cũng rất nhiều F0 của thị trường sẽ bỏ qua thông tin này và thậm chí không ai cho bạn biết về cổ phiếu này, thậm chí là không nói rõ cho bạn làm thế nào để đầu tư cổ phiếu tăng trưởng.
Cổ phiếu tăng trưởng là cổ phiếu đã tăng trưởng trong quá khứ và được mong đợi sẽ tiếp tục làm điều đó trong tương lai. Đây là những cổ phiếu do doanh nghiệp nhỏ, tầm trung phát hành có những đột phá trong hoạt động kinh doanh khiến cho cổ phiếu tăng giá nhanh chóng qua thời gian hoạt động. Việc đầu tư cổ phiếu tăng trưởng khá khó, không dễ dàng gì có thể lựa chọn được cổ phiếu tăng trưởng trên thị trường.
Cổ phiếu có cổ tức
Cổ phiếu có cổ tức là các loại cổ phiếu khi mua bạn không chỉ được hưởng lợi nhuận từ chênh lệch giá mua bán mà còn được chia cổ tức cho số lượng cổ phiếu mình đang sở hữu. Đa số thì cổ phiếu cổ tức chính xác là cổ phiếu do doanh nghiệp phát hành để chi trả cổ tức cho cổ đông khi có góp vốn vào công ty. Hoặc cổ phiếu được phát hành kèm theo cổ tức để thu hút nhiều nhà đầu tư hơn, giúp doanh nghiệp huy động vốn nhanh chóng hơn.
Đầu tư cổ phiếu có giàu không? Có nên đầu tư không?
Đầu tư cổ phiếu là hình thức nhà đầu tư mua cổ phiếu của các công ty phát hành, họ nắm giữ cổ phiếu đến khi nào lên giá cao sẽ bán ra để kiếm lời. Việc mua vào và bán ra và kiếm lời từ việc chênh lệch giá khi mua và bán chính là đầu tư cổ phiếu.
Tuy nhiên về mặt lý thuyết và bản chất là như vậy, nhưng việc đầu tư cổ phiếu không đơn giản chỉ kiếm lời, mà đôi khi cũng có thua lỗ và cũng rất nhiều người đã thua lỗ từ việc đầu tư cổ phiếu do không nắm rõ thị trường, không có kiến thức hay đơn giản là xui.
Đầu tư cổ phiếu hiện nay được xem như là một trong những hình thức giúp kiếm thêm thu nhập cho nhiều người, không chỉ vậy còn giúp cho nhiều người đổi đời trở nên giàu có hơn. Và cũng không ít người tán gia bại sản vì đầu tư cổ phiếu sai, đầu tư không có chiến lược, phương pháp.
| Ưu điểm của cổ phiếu | Nhược điểm của cổ phiếu |
| – Cổ phiếu được xem là tài sản đại diện cho doanh nghiệp, đầu tư hoàn toàn hợp pháp ở Việt Nam – Đầu tư cổ phiếu là đầu tư giá trị thực, được pháp luật bảo vệ – Được hưởng nhiều quyền lợi từ đầu tư: Biểu quyết trong doanh nghiệp, được chia cổ tức, được hưởng lợi nhuận – Tính thanh khoản của cổ phiếu cao – Đầu tư cổ phiếu chỉ với số tiền nhỏ, không cần quá nhiều Rủi ro không quá lớn |
– Cổ phiếu gắn liền với doanh nghiệp nên thường xuyên biến động – Thu về lợi nhuận cần nhiều thời gian, không phù hợp cho những ai muốn có tiền nhanh chóng – Giá cổ phiếu phụ thuộc vào nhiều yếu tố – Đầu tư cần có nhiều kinh nghiệm, có kiến thức đầu tư |
Những kiến thức cần nắm khi đầu tư cổ phiếu
Thời gian giao dịch cổ phiếu
Thời gian giao dịch cổ phiếu trên sàn chứng khoán Hose, HNX và Upcom:
- Giao dịch từ thứ 2 – thứ 6 hàng tuần
- Nghỉ lễ theo lịch và quy định của Nhà nước
| Giờ giao dịch | Phương thức giao dịch |
| 9h00 – 9h15 | Khớp lệnh đình kỳ mở cửa và thỏa thuận |
| 9h15 – 11h30 | Khớp lệnh định kỳ I và mở cửa |
| 11h30 – 13h00 | Nghỉ giữa phiên |
| 13h00 – 14h30 | Khớp lệnh định kỳ II và thỏa thuận |
| 14h30 – 14h45 | Khớp lệnh định kỳ đóng cửa và thỏa thuận |
| 14h45 – 15h00 | Giao dịch thỏa thuận |
Các lệnh giao dịch cổ phiếu
Khi giao dịch cổ phiếu trên thị trường các sàn giao dịch mọi người cần nắm rõ các lệnh sau đây:
- Lệnh mở cửa – ATO: Lệnh mua bán cổ phiếu ở thời điểm giá mở cửa
- Lệnh giới hạn – LO: Mua bán cổ phiếu tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn
- Lệnh thị trường: Mua bán cổ phiếu tại thời điểm giá cổ phiếu thấp nhất/ cao nhất của thị trường
- Lệnh điều kiện hay còn gọi là lệnh chờ là lệnh giới hạn được đặt nhiều ngày cho đến khi lệnh được khớp
- Lệnh đóng cửa – ATC: Lệnh mua bán cổ phiếu ở thời điểm giá đóng cửa của sàn giao dịch
- Lệnh khớp lệnh sau giờ – PLO
Mọi người cần nắm rõ quy tắc của các lệnh này khi giao dịch cổ phiếu, nên đặt lệnh như thế nào, đặt khi nào sẽ phù hợp. Đa số khi tham gia thị trường thì F0 sẽ đánh theo cảm tính, chỉ biết đến lệnh thị trường mà không quan tâm đến bất kỳ các lệnh giao dịch khác.
Cách lọc cổ phiếu đầu tư
Trên thị trường hiện nay có đến hàng ngàn mã cổ phiếu được niêm yết và không niêm yết nên để đầu tư hiệu quả mọi người nắm rõ cách thức sàng lọc cổ phiếu đầu tư. Sàng lọc cổ phiếu là phương pháp lựa chọn cổ phiếu phù hợp với tiêu chí đề ra của nhà đầu tư.
Mọi người có thể sử dụng các phương pháp sàng lọc cổ phiếu:
- Lọc cổ phiếu theo ngành
- Lọc cổ phiếu theo giá
- Lọc cổ phiếu theo giá trị
- Lọc cổ phiếu tăng trưởng
Bạn có thể lọc thủ công hoặc có thể sử dụng các bộ lọc của các chuyên gia hoặc sử dụng các công cụ, phần mềm lọc cổ phiếu. Mọi người có thể xem qua về bài viết về hướng dẫn lọc cổ phiếu của chúng tôi đã được giới thiệu trước đó.
Xem thêm: Hướng dẫn cách lọc cổ phiếu tốt để đầu tư
Cách định giá cổ phiếu
Định giá cổ phiếu là một trong những kiến thức mà bạn cần học hỏi thật kỹ. Bởi đây là một trong những bước quan trọng của việc lựa chọn được mã cổ phiếu tốt nhất để đầu tư. Để thẩm định được cổ phiếu tốt mọi người tìm hiểu về các phương pháp:
- Phương pháp định giá cổ phiếu bằng PE
- Định giá cổ phiếu bằng phương pháp PB
Bên cạnh đó còn nhiều thông tin khác cần kết hợp để thẩm định được tốt hơn như: Hoạt động kinh doanh, lợi nhuận, doanh thu, hoạt động chia cổ tức của doanh nghiệp…Hãy tìm hiểu và học thẩm định cổ phiếu từ những chuyên gia, những khóa học để bản thân có thể đưa ra các quyết định đầu tư cổ phiếu tốt nhất.
Chiến lược giao dịch cổ phiếu
Chiến lược đầu tư cổ phiếu nói chính xác là kết hợp nhiều yếu tố khác nhau, nhưng chúng tôi nghĩ bạn nên phân biệt thành các chiến lược như sau:
- Đầu tư cổ phiếu lướt sóng
- Đầu tư cổ phiếu ngắn hạn
- Đầu tư cổ phiếu dài hạn
Mỗi hình thức đầu tư đều có chiến lược riêng, theo bản chất của từng hình thức và thời gian đầu tư sẽ có chiến lược áp dụng riêng biệt. Đối với cổ phiếu thì nên chọn đầu tư dài hạn, bởi để khẳng định giá trị của cổ phiếu cần thời gian hoạt động của doanh nghiệp, mà để khẳng định được vị thế cũng như tăng trưởng cần thời gian để chứng minh.
Mua bán cổ phiếu ở đâu?
Các hình thức mua bán cổ phiếu
Cổ phiếu hiện nay có hướng mua chính đó là:
- Mua cổ phiếu được niêm yết
- Mua cổ phiếu chưa niêm yết
Đối với cổ phiếu niêm yết
- Cổ phiếu được niêm yết trên các sàn chứng khoán Hose, HNX và Upcom
- Để mua mọi người mở tài khoản giao dịch trên các sàn này để có thể giao dịch cổ phiếu trên đó
- Được quy định rõ về giá, về cách đặt lệnh, về giá cũng như các quy định về mua bán cổ phiếu, khối lượng giao dịch, giờ giao dịch…
Đối với cổ phiếu OTC
- Mọi người có thể liên hệ trực tiếp doanh nghiệp hoặc mua cổ phiếu trên sàn OTC
- Hình thức mua là thỏa thuận giữa bên mua và bên bán, không chịu sự ràng buộc của các sàn giao dịch
Công ty chứng khoán Việt Nam uy tín
Để mở tài khoản trên sàn Hose, HNX hay Upcom thì bạn không thể nào mở tài khoản trực tiếp với sàn mà phải thông qua các công ty môi giới chứng khoán. Các công ty này sẽ hướng dẫn mọi người mua cổ phiếu thông qua hỗ trợ mở tài khoản giao dịch.
- Công ty chứng khoán yuanta
- Công ty cổ phần chứng khoản Bản Việt ( VCSC)
- Công ty cổ phần chứng khoản VNDirect (VND)
- Công ty TNHH chứng khoán Mirae Asset Việt Nam
- Công ty cổ phần chứng khoản VPS ( VPS)
- Công ty chứng khoán Trí Việt
- Công ty cổ phần chứng khoán FPT ( FPTS)
- Công ty cổ phần kinh doanh chứng khoán Sài Gòn ( SSI)
- Công ty chứng khoán Rồng Việt
- Công ty chứng khoán Yuanta
- Công ty chứng khoản apec
- Công ty chứng khoán Techcombank
- Công ty chứng khoán Vietinbank
- Công ty chứng khoán BSC
- Công ty chứng khoán VCBS
- Công ty cổ phần chứng khoán Bảo Việt ( BVSC)
- Công ty chứng khoán Tân Việt
- Công ty chứng khoán Agribank
- Công ty chứng khoán Asean
- Công ty chứng khoán An Bình
- Công ty chứng khoán Sacombank
- Công ty cổ phần chứng khoán Thành phố HCM ( HSC)
- Công ty cổ phần chứng khoáng MB ( MBS)
- Công ty chứng khoán KIS
- Công ty TNHH Chứng khoán
- Công ty chứng khoán Pinetree
- Công ty chứng khoán SHS
- Công ty chứng khoán BOS
- Công ty chứng khoán Phú Hưng
- Công ty chứng khoán Everst
- Công ty chứng khoán KBSV
Trên đây chỉ mà một vài thông tin để mọi người hiểu rõ hơn về cổ phiếu là gì, giúp cho những nhà đầu tư mới hiểu rõ những vấn đề cũng như kiến thức liên quan đến cổ phiếu mà thôi. Còn rất nhiều kiến thức khác về cổ phiếu mọi người nên dành nhiều thời gian để tìm hiểu kỹ và đầy đủ hơn trước khi bắt tay vào đầu tư.
