Chủ đề ESOP luôn là một chủ đề nóng trên các mặt báo và đặc biệt là ở MWG thì chính sách ESOP từ năm 2014 tới nay luôn nằm trong top những công ty phát hành ESOP đều đặn với tỷ lệ nhiều nhất trên thị trường. Là nhà đầu tư quan tâm tới việc có nên mua cổ phiếu MWG hay không thì nội dung bài viết này sẽ giúp bạn có một cái nhìn đầy đủ về ảnh hưởng của chính sách ESOP mà MWG áp dụng.
Cổ phiếu MWG phát hành ESOP liên tục hàng năm
Lợi ích và vấn đề của ESOP ở cổ phiếu MWG
Ở MWG, ban lãnh đạo giải thích là lợi ích của việc phát hành ESOP là để gắn kết nhân viên với các hoạt động kinh doanh của công ty và giữ chân nhân tài với chính sách hạn chế chuyển nhượng ESOP từ 3-4 năm và số lượng lãnh đạo, nhân viên được quyền mua cổ phiếu ESOP luôn là rất lớn.
Bản chất của ESOP: là phát hành thêm cổ phiếu cho cán bộ nhân viên của công ty với mức giá rẻ hơn so với thị giá của cổ phiếu đang giao dịch trên thị trường. Trong trường hợp của MWG thì mức giá bán ESOP cho nhân viên thường là bằng mệnh giá 10.000đ/cổ phiếu.
Ảnh hưởng tới các cổ đông hiện hữu: Với các cổ đông hiện hữu thì chính sách ESOP này sẽ làm giảm tỷ lệ sở hữu của các cổ đông đi xấp xỉ một tỷ lệ tương ứng với % cổ phiếu ESOP phát hành hàng năm. Ví dụ ở MWG từ khi niêm yết tới nay, MWG có nhiều năm phát hành ESOP lên tới 3% cổ phần đang lưu hành và bán cho ban lãnh đạo và nhân viên hàng năm.
Chính sách ESOP làm méo mó kết quả kinh doanh
Việc phát hành cổ phiếu ESOP, đặc biệt trong trường hợp tỷ lệ phát hành lớn như MWG làm méo mó kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Theo chế độ kế toán Việt Nam thì việc phát hành ESOP doanh nghiệp không ghi nhận chi phí, nhưng với cổ đông thì đây là khoản chi phí vô cùng lớn đối với các cổ đông của công ty. Phần bảng tính bên dưới sẽ giúp bạn hình dung về điều này.
Bảng dưới đây thông kê giúp bạn có cái nhìn tổng thể về số lượng cổ phiếu ESOP mà MWG đã phát hành và ảnh hưởng của nó. Từ năm 2014 đến nay, MWG đã có 6 lần phát hành cổ phần ESOP và nhiều lần chia cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức bằng tiền. Tôi tạm thời bỏ qua không tính phần cổ tức bằng tiền mà chỉ tập trung vào lượng cổ phiếu ESOP và các lần chia cổ tức bằng cổ phiếu từ 2014 tới nay.
Thống kê cổ phiếu ESOP của MWG
Kết quả tính toán bạn sẽ thấy, từ 2014 tới nay chính sách ESOP đã giúp lãnh đạo và nhân viên của MWG sở hữu khoảng 71 triệu cổ phiếu trong tổng số 453 triệu cổ phiếu MWG đã phát hành. Tức là trong vòng 6 năm, nhờ ESOP mà lãnh đạo và nhân viên tăng sở hữu lên 15.7% giá trị công ty. Sau khi trừ đi phần tiền thu được từ phát hành khoảng 440 tỷ thì phần giá trị đã chuyển từ cổ đông sang lãnh đạo, nhân viên công ty ước tính là vào khoảng hơn 5.000 tỷ đồng tính theo vốn hóa hiện tại của MWG.
Con số chi phí khoảng hơn 5.000 tỷ này nếu chi bằng tiền mặt thưởng cho lãnh đạo, nhân viên của MWG trong 6 năm qua thì mỗi năm, lợi nhuận của MWG sẽ giảm đi khoảng 700 tỷ đồng (sau thuế), chiếm khoảng 35% lợi nhuận hàng năm của MWG từ 2014 tới nay.
Khi định giá cổ phiếu MWG, bạn phải đánh giá ảnh hưởng của ESOP
Với chính sách ESOP hiện tại và có thể tiếp tục kéo dài trong tương lai, khi định giá cổ phiếu MWG bạn sẽ cần điều chỉnh lợi nhuận cho phù hợp. Trong trường hợp này (dựa trên dữ liệu quá khứ) thì lợi nhuận hàng năm của MWG cần được điều chỉnh giảm 35% trước khi thực hiện các phép tính P/E hay các chỉ số liên quan tới lợi nhuận. Và chắc chắn sau khi đã điều chỉnh thì P/E hay các chỉ số định giá cổ phiếu MWG sẽ bị tăng lên đáng kể.
Khi lợi nhuận điều chỉnh giảm 35% sẽ khiến chỉ sổ P/E tăng lên khoảng 50%. Ví dụ doanh nghiệp lãi 100 tỷ/năm có vốn hóa 1.000 tỷ chẳng hạn. Khi lợi nhuận giảm xuống còn 65 tỷ/năm thì P/E sẽ tăng từ 10 lên 15.3 lần. Các dự phóng về dòng tiền trong tương lai cũng sẽ cần điều chỉnh tương ứng khi chiết khấu về hiện tại vì có thể trong vòng 6-7 năm nữa tỷ lệ sở hữu của lãnh đạo và nhân viên có thể tăng lên tới 30% nếu MWG tiếp tục phát hành ESOP.
