Hiện nay, có rất nhiều thuật ngữ được dùng trong giao dịch chứng khoán. Để có thể thực hiện việc giao dịch, mua bán/chứng khoán một cách dễ dàng, các nhà đầu tư (NĐT) cần nắm được các thuật ngữ đó, ví dụ như khớp lệnh chứng khoán là gì và có những phương thức khớp lệnh nào?
Khớp lệnh chứng khoán là gì?
Khớp lệnh chứng khoán là việc thực hiện xong các thỏa thuận giữa bên mua và bên bán trên bảng giao dịch trực tuyến. Các lệnh của đôi bên sẽ được ghép với nhau để giao dịch theo mức giá phù hợp với nguyên tắc ưu tiên khớp lệnh của thị trường.
Giá khớp lệnh với số lượng cụ thể được đưa ra sau khi người mua và người bán đã thỏa thuận thống nhất. Các giao dịch đều được công khai để NĐT kiểm soát một cách kỹ càng nhất.
Khớp lệnh chứng khoán
Nguyên tắc khớp lệnh chứng khoán
Hệ thống so khớp lệnh mua và lệnh bán chứng khoán dựa theo nguyên tắc ưu tiên về giá và thời gian như sau:
Ưu tiên về giá:
- Lệnh mua có mức giao cao hơn được ưu tiên thực hiện trước.
- Lệnh bán có mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước.
Ưu tiên về thời gian:
- Trường hợp các lệnh có cùng mức giá thì lệnh nào nhập vào hệ thống giao dịch trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
Phân loại khớp lệnh chứng khoán
Khớp lệnh định kỳ
Khớp lệnh định kỳ là phương thức giao dịch được thực hiện dựa trên cơ sở khớp các lệnh mua và bán tại 1 thời điểm xác định, với mục đích tìm ra mức giá mà khối lượng giao dịch lớn nhất.
Các sàn giao dịch chứng khoán thường sử dụng lệnh định kỳ để xác định giá đóng cửa và giá mở cửa.
- Khớp lệnh LO
Lệnh giới hạn (LO) là lệnh mua/lệnh bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Lệnh LO có hiệu lực kể từ khi lệnh này được nhập vào hệ thống giao dịch cho tới lúc kết thúc ngày giao dịch hoặc tới lúc lệnh bị hủy bỏ.
- Khớp lệnh ATO
Lệnh ATO là lệnh mua/lệnh bán một chứng khoán với giá mở cửa. Lệnh ATO được ưu tiên hơn lệnh LO trong khi khớp lệnh.
Lệnh ATO được nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian dùng để khớp lệnh định kỳ với giá mở cửa và sẽ tự động hủy sau thời điểm xác định giá mở cửa nếu lệnh không được thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ.
- Khớp lệnh ATC
Lệnh ATC là lệnh mua/lệnh bán 1 chứng khoán tại giá đóng cửa. Lệnh ATC được ưu tiên hơn lệnh LO trong khi khớp lệnh.
Lệnh ATC sẽ được nhập vào hệ thống giao dịch trong thời gian khớp lệnh định kỳ nhằm xác định giá đóng cửa và sẽ tự động hủy sau thời điểm xác định giá đóng cửa trong trường hợp lệnh không được thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ.
Khớp lệnh liên tục
- Khớp lệnh LO
Lệnh giới hạn (LO) theo nguyên tắc khớp lệnh, lưu ý giá khớp lệnh là giá đã nhập vào hệ thống trước.
- Khớp lệnh MP
Lệnh thị trường (MP) là lệnh mua ở mức giá bán thập nhất hoặc lệnh bán ở mức giá mua cao nhất hiện có trên thị trường.
Trong trường hợp chưa thực hiện hết khối lượng đặt lệnh MP, MP sẽ xét tiếp mức giá bán cao hơn (nếu là lệnh mua) hoặc mức giá mua thấp hơn (nếu là lệnh bán).
Nếu đã xét theo nguyên tắc trên và vẫn còn khối lượng lệnh MP (không thể tiếp tục khớp) thì lúc đó, lệnh MP sẽ tự động chuyển thành lệnh LO để mua/bán tại mức giao cao/thấp hơn 1 bước giá so với giá giao dịch cuối cùng trước đó.
So sánh khớp lệnh định kỳ và khớp lệnh liên tục
| Khớp lệnh định kỳ | Khớp lệnh liên tục | |
| Ưu điểm |
– Giúp tìm ra được mức giá cân bằng vì phương pháp khớp lệnh định kỳ cho phép xác định giá chứng khoán sau khi đã tập hợp lệnh mua và lệnh bán trong 1 khoảng thời gian xác định. – Hạn chế rủi ro biến động giá vì sự nảy sinh quá mức từ những lệnh giao dịch có giá giao dịch bất thường. Từ đó giúp thị trường ổn định hơn. – Phù hợp với những thị trường chứng khoán nhỏ có khối lượng giao dịch ít, đặc biệt tiết kiệm chi phí giao dịch hơn. |
– Giá cả thể hiện các thông tin tức thời trên thị trường. Cung cấp mức giá chứng khoán liên tục để các NĐT phản ứng nhanh nhạy nhằm đưa ra những quyết định đầu tư theo kịp sự biến động của thị trường. – Việc thực hiện giao dịch với tốc độ nhanh chóng, khả năng xử lý khối lượng giao dịch lớn trong 1 phiên, phù hợp với thị trường quy mô lớn, có khối lượng giao dịch cao và nhiều lệnh giao dịch. |
| Nhược điểm |
– Không thể hiện nhiều thông tin thị trường cập nhật vào trong giá chứng khoán. – Hạn chế về khối lượng giao dịch ở một mức nhất định nên không đẩy mạnh tính thanh khoản cho thị trường. |
– Có khả năng tạo ra sự dao động giá cả khá lớn trong phiên giao dịch. Bên cạnh đó, những giao dịch khối lượng lớn cũng dễ gây ra tác động với thị trường. |
Nhờ có bài viết này, chúng tôi đã giúp bạn đọc quan tâm hiểu được khái niệm khớp lệnh chứng khoán là gì, đồng thời phân loại các lệnh khớp trên thị trường chứng khoán để giúp NĐT giao dịch hiệu quả hơn.
