“Người thụ hưởng” (tiếng anh gọi là Beneficiary) là một thuật ngữ pháp lý ít người hiểu hoàn hoàn nghĩa của nó. Vậy người thụ hưởng là gì?
Người thụ hưởng là gì?
Trước hết, hiểu đơn giản một người thụ hưởng là cá nhân hoặc tổ chức nhận khoản thanh toán bao gồm tiền mặt, séc hoặc chuyển khoản từ người hoặc tổ chức thực hiện thanh toán. Mà những lợi ích vật chất, phi vật chất này từ đâu mà ra?
Từ bản thân người thụ hưởng tạo ra hoặc người khác đã tạo ra chỉ định hoặc công nhận, hay nói cách khác là người thụ hưởng là người nhận được lợi ích theo một cách hợp pháp theo quy định của pháp luật.
Về mặt pháp lý, theo quy định tại Khoản 8 Điều 4 Luật Các công cụ chuyển nhượng thì người thụ hưởng là người sở hữu công cụ chuyển nhượng với tư cách của một trong những người sau đây:
- Người được nhận thanh toán số tiền ghi trên công cụ chuyển nhượng theo chỉ định của người ký phát, người phát hành;
- Người nhận chuyển nhượng công cụ chuyển nhượng theo các hình thức chuyển nhượng quy định tại Luật này;
- Người cầm giữ công cụ chuyển nhượng có ghi trả cho người cầm giữ.
Ví dụ1: Người thụ hưởng bảo hiểm là tổ chức, cá nhân được bên mua bảo hiểm chỉ định để nhận tiền bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm con người.
Ví dụ 2: Người thụ hưởng thương phiếu là người có tên trên thương phiếu và được thanh toán số tiền ghi trên thương phiếu hoặc bất cứ người nào được chuyển nhượng thương phiếu phù hợp với quy định của pháp luật.
Ngoài ra, trong thuật ngữ bảo hiểm thì người thụ hưởng là người trực tiếp nhận toàn bộ hoặc một phần quyền lợi từ công ty bảo hiểm trong trường hợp các bạn gặp tai nạn, rủi ro bất ngờ dẫn đến tử vong thì bạn được quyền lựa chọn người thụ hưởng dựa trên mục đích, nhu cầu, khả năng tài chính bản thân.
Điều này nhằm mục đích giảm nhẹ gánh nặng kinh tế cho mọi người trong trường hợp bạn không còn bên cạnh.
Pháp luật quy định người thụ hưởng của một ủy thác hoặc chính sách bảo hiểm nhân thọ có thể là bất kỳ một cá nhân hay tổ chức nào. Mặt khác, cá nhân, nhà hảo tâm có thể đưa ra có quy định khác nhau về việc giải ngân (ví dụ: người thụ hưởng phải đạt độ tuổi bao nhiêu?).
Khi thụ hưởng các khoản lợi ích vật chất, người thụ hưởng phải chịu thuế (ví dụ như tiền vốn của chính sách bảo hiểm nhân thọ không chịu thuế nhưng tiền lãi tích lũy thì vẫn phải chịu thuế)
Ví dụ: Nếu chủ sở hữu tài khoản đã mua một niên kim với giá 100.000 USD và sau đó qua đời khi niên kim lúc này được định giá là 200.000 USD. Lúc này khoản lãi 100.000 USD sẽ bị đánh thuế thu nhập thông thường cho người thụ hưởng.
Một số quyền lợi của người thụ hưởng được pháp luật công nhận
Với mỗi lĩnh vực cụ thể hoặc trong từng trường hợp khác nhau thì người thụ hưởng sẽ nhận những lợi ích về vật chất hoặc phi vật chất tương ứng, cụ thể:
- Nhận toàn bộ lợi ích được thụ hưởng một cách hợp pháp
- Được quyền chỉ định người thụ hưởng lợi ích thay thế trong trường hợp cần chuyển giao lợi ích hoặc trao đổi lợi ích trong phạm vi điều chỉnh của pháp luật hiện hành.
- Được quyền yêu cầu thời hạn thụ hưởng trong trường hợp có thỏa thuận từ trước với người cho thụ hưởng (thỏa thuận không trái với quy định pháp luật)
- Được quyền yêu cầu điều chỉnh phần lợi ích được thụ hưởng tăng thêm hoặc giảm bớt dựa trên những điều kiện cụ thể (Yêu cầu này không được trái luật)
- Có thể từ chối thụ hưởng lợi ích phụ thuộc vào ý muốn của bản thân người thụ hưởng.
Như vậy, có thể thấy người thụ hưởng sẽ nhận được những lợi ích dưới sự chỉ định của người cho thụ hưởng và không trái quy định pháp luật hiện hành. Mặt khác, người thụ hưởng vẫn hoàn toàn có thể từ tối nhận những lợi ích này.
Một số vai trò của người thụ hưởng
- Người thụ hưởng hợp đồng bảo hiểm
- Người thụ hưởng tài trợ
- Người thụ hưởng thư tín dụng
- Người thụ hưởng séc
- Người thụ hưởng trong giao dịch
- Người thụ hưởng tài sản thừa kế
- Người thụ hưởng công trình nghiên cứu
- Người thụ hưởng chính sách xã hội
Đơn cử, người thụ hưởng tài sản thừa kế được hiểu là khi người có di sản chết thì di sản sẽ do người thừa kế thụ hưởng. Tuy nhiên phải xác định được người chết có để lại di chúc hay không. Nếu để lại di chúc thì chia thừa kế theo di chúc, nếu không thì chia theo quy định pháp luật về thừa kế (Bộ luật dân sự 2015)
Người thừa kế (trường hợp này các bạn nên hiểu đây là người thụ hưởng) là cá nhân còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết.
Trong trường hợp người thừa kế theo di chúc là cơ quan, tổ chức thì phải là cơ quan, tổ chức tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Người thụ hưởng tài sản thừa kế theo pháp luật của người chết nếu không muốn hưởng có thể làm văn bản từ chối nhận di sản thừa kế theo thủ tục pháp luật quy định.
Từ những phân tích trên, có lẽ nhiều bạn đã hiểu được người thụ hưởng là gì? Vai trò và quyền lợi của người thụ hưởng? Tuy nhiên không thể rập khuôn trong tất cả các trường hợp nên phải linh động áp dụng các quy định pháp luật điều chỉnh riêng biệt để hợp pháp hóa tài sản thụ hưởng.
Xem thêm:
