Trong thời gian này, chứng khoán đang là kênh đầu tư hấp dẫn nhất, thu hút nhiều người tham gia. Đầu tư chứng khoán thường diễn ra ở các sàn, vậy sàn chứng khoán là gì? Việt Nam đang có những sàn chứng khoán nào?
Sàn chứng khoán là gì?
Sàn chứng khoán là nơi diễn ra giao dịch, trao đổi, mua/bán các loại chứng khoán. Đồng thời, sàn chứng khoán cũng là đơn vị trung gian thực hiện những hoạt động niêm yết, phát hành, thu hồi chứng khoán, thanh toán các khoản lợi nhuận và chi phí phát sinh.
Chứng khoán được giao dịch trên sàn bao gồm các loại cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, những sản phẩm tài chính được cho phép.
Trong đó, cổ phiếu và trái phiếu là 2 sản phẩm phổ biến hơn cả. Nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu của 1 công ty được coi là người góp 1 phần vốn vào công ty đó, họ sẽ nhận được lợi nhuận/rủi ro đi cùng với các hoạt động kinh doanh của công ty đó. Trái phiếu là một loại giấy ghi nợ, có tính an toàn hơn so với cổ phiếu, đơn vị phát hành có nghĩa vụ phải trả đúng số tiền theo ký ước. Tuy nhiên, với trái phiếu, lợi nhuận sẽ ổn định và có thể không cao như những biến động của cổ phiếu.
Sàn chứng khoán
Niêm yết trên sàn chứng khoán là gì?
Niêm yết trên sàn chứng khoán là công bố chứng khoán đủ tiêu chuẩn tiền dịch tại thị trường giao dịch tập trung. Đây là quá trình định danh các chứng khoán đáp ứng đủ tiêu chuẩn được giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.
Sở giao dịch chấp thuận công ty được phép niêm yết chứng khoán khi đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về định lượng, định đề mà Sở đề ra.
Niêm yết chứng khoán gồm 2 nghiệp vụ: Niêm yết tên tổ chức phát hành và niêm yết giá chứng khoán.
Vai trò của sàn chứng khoán
Sàn chứng khoán có vai trò quan trọng đối với từng đối tượng cũng như tổng quan nền kinh tế:
- Đối với các doanh nghiệp, công ty, đơn vị: Sàn chứng khoán là trung tâm để họ kêu gọi vốn cho tổ chức của mình. Nguồn vốn rất quan trọng để các đơn vị hoạt động trên nhiều lĩnh vực khác nhau có thêm kinh phí để phát triển, đầu tư mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường giá trị cho công ty nói riêng và cho nền kinh tế nói chung.
- Đối với nhà đầu tư: Sàn chứng khoán là phương tiện trung gian, giúp nhà đầu tư hiện thực hóa việc bỏ tiền mua chứng khoán với mục đích sinh lời. Đồng thời, sản chứng khoán cũng cung cấp những thông tin hữu ích, yếu tố đảm bảo quyền đầu tư và tư vấn kỹ càng cho những người tham gia.
- Đối với nền kinh tế: Sản chứng khoán là vị trí lưu chuyển dòng tiền, điều hướng về địa chỉ có nhu cầu, tận dụng những nguồn tài nguyên để giúp doanh nghiệp phát triển sản xuất, giúp nhà đầu tư có lợi nhuận. Từ đó, góp phần quan trong sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế nói chung.
Các sàn chứng khoán tại Việt Nam
Hiện nay, sàn chứng khoán ở Việt Nam bao gồm: Sàn HOSE, sàn HNX, sàn UPCOM và sàn OTC.
Sàn chứng khoán HOSE
Sàn HSX hay HOSE (Ho Chi Minh Stock Exchange) là sàn giao dịch chứng khoán dành cho các cổ phiếu của công ty đại chúng niêm yết do Sở Giao dịch chứng khoán TP Hồ Chí Minh tổ chức và quản lý. Chỉ số chứng khoán VN-Index là đại diện thể hiện biến động giao dịch của sàn này.
Đây là sàn chứng khoán đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam hiện nay, sàn được thành lập từ năm 2000.
Sàn HOSE trực thuộc quản lý của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, là nơi được quyền niêm yết, cấp phép cho các công ty phát hành chứng khoán. Đơn vị Sở hoạt động có trách nhiệm như 1 công ty thành viên Nhà nước.
Hiện nay, sàn HOSE đang có nhiều sở giao dịch chứng khoán trong nước và trên thế giới, vốn điều lệ 1000 tỷ đồng.
Sàn chứng khoán HNX
Sàn HNX (Hanoi Stock Exchange) là sàn giao dịch chứng khoán dành cho các cổ phiếu của của công ty đại chúng niêm yết do Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội tổ chức và quản lý (Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội cũng là nơi quản lý giao dịch của cổ phiếu công ty đại chúng chưa niêm yết – sàn UPCoM). Chỉ số chứng khoán HNX-Index là đại diện thể hiện biến động giao dịch của sàn này.
Sàn HNX được thành lập vào năm 2009 và đại diện cho Bộ Tài Chính có trụ sở tại khu vực miền Bắc.
Cùng với sàn HOSE, sàn HNX cũng đóng vai trò chủ chốt trong hoạt động chứng khoán. Đây là nơi đảm bảo quyền lợi của công ty, có sự cho phép của Nhà nước, hoạt động minh bạch và góp phần cho sự phát triển chung của nền kinh tế.
Sàn chứng khoán UPCOM
Sàn UPCOM là sân chơi của những công ty chưa niêm yết, chưa được đẩy cổ phiếu của mình lên các sàn chính là HOSE và HNX. Với nhiều quy định khó khăn, điều kiện để các công ty mới phát triển được niêm yết trên sàn chính là khá khó khăn.
Sàn UPCOM được thành lập cùng năm với sàn HNX, do Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội quản lý, đây là bước đệm cho các công ty cổ phần sắp tham gia vào sàn chứng khoán lớn hơn. Sàn UPCOM có nhiều mã chứng khoán của các công ty nhỏ, khả năng thanh toán không cao nên ảnh hưởng nhiều đến lợi tức của nhà đầu tư.
Sàn chứng khoán OTC
Sàn OTC là thị trường phi tập trung, nơi đây tập hợp những mã chứng khoán của các công ty nhỏ có tiềm năng phát triển trong tương lai. Những mã cổ phiếu này thường chưa đăng ký giao dịch trên UPCOM và cũng chưa niêm yết trên sàn HOSE, HNX. Các giao dịch OTC sẽ được thực hiện thủ công, có sự trao đổi đổi bên và ở ngoài quầy giao dịch, chứ không được giao dịch qua sàn điện tử.
Nếu đầu tư trên sàn OTC, bạn có cơ hội mua được những mã cổ phiếu giá rẻ, tiềm năng phát triển mạnh, mệnh giá có thể tăng gấp nhiều lần khi được niêm yết trên các sàn chính. Tuy nhiên nó cũng đi kèm những với rủi ro lớn do sàn OTC chưa có những quy định rõ ràng, từ đó cũng chưa thống nhất được thị trường.
Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu được khái niệm sàn chứng khoán là gì và điểm danh những sàn chứng khoán chính tại Việt Nam. Chúc bạn đầu tư thành công nếu quyết định tham gia vào thị trường chứng khoán.
