Cổ phiếu và trái phiếu được coi là hai hình thức đầu tư được nhiều người ưa chuộng và quan tâm nhất trên thị trường tài chính hiện nay.
Chúng đều là những hình thức đầu tư hấp dẫn nhưng mang những tính chất riêng của mình. Hãy cùng so sánh cổ phiếu và trái phiếu để có quyết định đầu tư chính xác trong bài viết dưới đây.
Đầu tư trái phiếu
Trái phiếu là một loại chứng nhận nợ của đơn vị phát hành trái phiếu đối với người mua. Nó có ý nghĩa tương đương với một khoản tiền cụ thể trong thời gian xác định và theo một khoản lợi tức được quy định rõ ràng.
Đơn vị phát hành trái phiếu ở đây có thể là các doanh nghiệp hoặc kho bạc nhà nước. Người mua trái phiếu là bất kỳ ai có nhu cầu đầy tư như cá nhân, doanh nghiệp, thậm chí là chính phủ,…
Việc đầu tư trái phiếu sẽ được định nghĩa đơn giản là bạn cho người khác vay nhưng có giấy đảm bảo. Đi cùng với khoản cho vay đó là việc thu lại lợi tức trên mỗi đơn vị trái phiếu.
Có 3 loại trái phiếu cơ bản được lưu hành trên thị trường:
- Trái phiếu chính phủ
- Trái phiếu chính quyền địa phương
- Trái phiếu doanh nghiệp
Đầu tư cổ phiếu
Cổ phiếu là một loại giấy tờ xác nhận quyền nắm giữ trong tay cổ phần của daonh nghiệp. Đây là hình thức gọi vốn được rất nhiều công ty lựa chọn để phục vụ cho những kế hoạch phát triển quy mô của mình.
Cổ phiếu là thứ đại diện quyền sở hữu doanh nghiệp đối với mỗi cổ đông. Đồng nghĩa với điều đó là việc doanh nghiệp không có trách nhiệm hoàn trả lại số tiền góp vốn đối vỡi những chủ sở hữu cổ phiếu doanh nghiệp mình.
Vì vậy, đầu tư cổ phiếu được định nghĩa là các nhà đầu tư góp vốn để xây dựng công ty và sẽ được chia lợi nhuận dựa trên kết quả kinh doanh của công ty ấy.
Có 4 loại cổ phiếu cơ bản được phát hành trên thị trường:
- Cổ phiếu thưởng
- Cổ phiếu quỹ
- Cổ phiếu ESOP
- Cổ phiếu OTC.
So sánh cổ phiếu và trái phiếu
Điểm tương đồng
Cổ phiếu và trái phiếu nhìn chung đều là những hình thức đầu tư với mục đích thu lợi dựa trên tình hình kinh doanh của những đơn vị phát hành. Vì vậy, chúng có chung những đặc điểm sau đây:
- Đều được biết đến với tên gọi “chứng khoán”.
- Phân thành hai loại cơ bản: có ghi tiên và không ghi tên.
- Được thông báo công khai những thông tin sau: Tên và trụ sở chính của công ty phát hành, số và ngày cấp chứng nhận đăng ký kinh doanh, tên chủ sở hữu, ngày phát hành.
- Đầu tư cổ phiếu và trái phiếu đều là những hình thức đầu tư đi kèm với việc chấp nhận rủi ro. Để thu lãi, các nhà đầu tư cần phải nghiên cứu và tìm hiểu thật kỹ các doanh nghiệp trước khi quyết định mua bất kỳ loại chứng khoán nào.
- Trái phiếu và cổ phiếu đều được các công ty phát hành với mục đích huy động vốn đầu tư và được niêm yết trên sàn chứng khoán với mức giá nhất định.
- Hoạt động đầu tư hai loại chứng khoán này đều được hưởng chênh lệch giá và hưởng lại khi khách hàng tiến hành chuyển nhượng (hay còn gọi là lãi – đối với trái phiếu và cổ tức – đối với cổ phiếu).
Điểm khác biệt
Bên cạnh những điểm tương đồng được nêu ở phía trên thì cũng có rất nhiều điểm khác biệt khi chúng ta so sánh cổ phiếu và trái phiếu. Có thể thấy rõ điều này khi xét cụ thể qua từng tiêu chí nhất định.
Tính chất:
- Trái phiếu là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận cho nhà đầu tư quyền sở hữu đối với khoản vốn vay.
- Cổ phiếu là chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ ghi nhận cho nhà đầu tư quyền sở hữu một phần vốn điều lệ tương ứng.
Tư cách người sở hữu:
- Đối với trái phiếu, người sở hữu có tư cách là chủ nợ vì trái phiếu là giấy ghi nợ.
- Đối với cổ phiếu, người sở hữu có tư cách như một cổ đông, một thành viên của công ty và được hưởng lợi nhuận kinh doanh của công ty với hình thức cổ tức.
Trách nhiệm của nhà đầu tư trong việc làm tăng vốn doanh nghiệp:
- Trái phiếu là chứng khoán nợ và chủ nợ thì không có quyền và nghĩa vụ trong việc làm tăng vốn của mỗi doanh nghiệp.
- Cổ phiếu và chứng khoán vốn, vì vậy khi có tư cách là người sở hữu một phần của công ty thì nhà đầu tư nắm giữ càng nhiều cổ phiếu trách nhiệm gia tăng vốn đối với doanh nghiệp lại càng lớn. Trong trường hợp công ty làm ăn thua lỗ, nhà đầu tư sẽ không thu lời.
Lãi suất:
- Trái phiếu thu khoản lãi nhất định, không phụ thuộc hoạt động kinh doanh.
- Cổ phiếu chỉ thu cổ tức khi công ty làm ăn có lời.
Rủi ro: Khi công ty rơi vào tình trạng phá sản hoặc một số rủi ro khác thì trái phiếu luôn được thanh toán trước còn các cổ đông nắm giữ cổ phiếu sẽ được chia cổ phần cuối cùng, sau khi đã hoàn thành hết các nghĩa vụ khác.
Ngoài những điểm khác nhau cơ bản trên thì hai loại chứng khoán này còn một số điểm tương khắc khác như vốn gốc, quyền quyết định đối với công ty,….
Dựa trên những đặc điểm sau khi so sánh cổ phiếu và trái phiếu, chúng ta đã có thể lựa chọn cho mình một loại hình đầu tư phù hợp nhất với nhu cầu tài chính.
