Thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế có bề dày lịch sử phát triển qua nhiều thế kỷ. Với thời gian hoạt động lâu dài, thị trường này đã có nhiều thành tựu, liên tục đổi mới, sáng tạo và thu hút rất nhiều nhà đầu tư ở khắp nơi trên thế giới. Vậy có nên đầu tư vào thị trường phái sinh quốc tế hay không?
Thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế là gì?
Chứng khoán phái sinh quốc tế là một loại công cụ tài chính dưới dạng hợp đồng được xác nhận quyền và nghĩa vụ của các bên đối với việc chuyển giao tài sản, thanh toán tiền trên các sàn quốc tế theo định giá và khoản thời gian được xác định trong hợp đồng.
Thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế chính là nơi giao dịch các sản phẩm phái sinh trên sàn quốc tế, tên tiếng Anh là Contract For Difference (viết tắt là CFD). Với thị trường này, nhà đầu tư dễ dàng lựa chọn nhiều sản phẩm chứng khoán phái sinh như trái phiếu, cổ phiếu, kim loại, nông sản, dầu thô,… của nhiều tập toàn, công ty trên thế giới.
Thực tế, quy mô của thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế là rất lớn. Trung bình mỗi năm có hàng tỷ công cụ phái sinh được giao dịch ở khắp nơi trên thế giới. Khu vực Châu Á và khu vực Bắc Mỹ là 2 thị trường giao dịch phái sinh lớn nhất thế giới, phổ biến phải kể để các sản phẩm giao dịch Hợp đồng Tương lai và Hợp đồng Quyền chọn – Những loại này đã đóng góp hàng trăm triệu đô la cho các sàn giao dịch phái sinh.
Thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế
Đa phần các giao dịch phái sinh xuất phát từ việc phòng ngừa rủi ro từ các tập đoàn lớn.
Ví dụ: Một công ty quốc tế đầu tư vào 1 giao dịch phái sinh tiền tệ nhằm đảm bảo việc họ có thể mua 1 loại tiền cụ thể bằng hoặc thấp hơn 1 mức giá nhất định vào 1 thời điểm nào đó trong tương lai. Đây là việc nhằm bảo vệ công ty trước việc tỷ giá hối đoái có những thay đổi bất lợi.
Công bố của Phòng Nghiên cứu Statista cho thấy: Sở giao dịch chứng khoán quốc gia Ấn Độ có lượng giao dịch được 5,96 nghìn tỷ đồng đa vượt qua CME Group với 4,83 nghìn tỷ đồng để trở thành sàn giao dịch phái sinh lớn nhất thế giới vào năm 2019. Công cụ giao dịch phái sinh dựa trên tài sản cơ bản, ví dụ như hàng hoá, vốn chủ sở hữu hoặc tiền tệ. Các sản phẩm phái sinh được giao dịch tại quầy hoặc qua sàn giao dịch.
Thị trường phái sinh quốc tế đang là miếng phomat béo bở khiến nhiều nhà đầu tư Việt Nam có tham vọng chinh phục.
Tìm hiểu thêm:
Tổng quan về thị trường chứng khoán
Chứng khoán phái sinh là gì? Hướng dẫn tham gia CKPS cho người mới bắt đầu
Các loại hợp đồng trong thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế
Hợp đồng phải sinh hiện nay được chia làm 4 loại:
- Hợp đồng Quyền chọn (Options): Hợp đồng phái sinh Quyền chọn cung cấp cho người mua quyền, không gồm nghĩa vụ. Nhà đầu tư có thể mua/bán một loại tài sản nào đó với mức giá cụ thể (gọi là giá thực hiện) trong 1 khoảng thời gian cụ thể. Nếu giao dịch phái sinh theo kiểu Mỹ, quyền chọn được thực hiện bất kỳ lúc nào trước khi hết thời hạn quyền chọn. Còn nếu theo kiểu Châu Âu thì giao dịch có thể được thực hiện vào ngày hết hạn.
- Hợp đồng Tương lai (Futures): Đây là hợp đồng được tiêu chuẩn hoá cho phép người nắm giữ hợp đồng mua/bán tài sản cơ sở ứng với mức giá thỏa thuận vào 1 ngày cụ thể. Các bên tham gia Hợp đồng tương lai có quyền và nghĩa vụ thực hiện thỏa thuận theo hợp đồng. Khi hợp đồng được tiêu chuẩn hoá, nghĩa là chúng được giao dịch trên thị trường hối đoái.
Hợp đồng tương lai trong CKPS
- Hợp đồng Kỳ hạn (Forwards): Tương tự với Hợp đồng Tương lai, Hợp đồng Kỳ hạn cũng phải thực hiện quyền và nghĩa vụ như trong hợp đồng thỏa thuận. Ngoài ra, chúng không bị điều chỉnh và ràng buộc bởi các quy định và quy tắc giao dịch cụ thể. Các hợp đồng này không được chuẩn hoá nên chúng được thực hiện tại các quầy giao dịch chứ không phải trên thị trường hối đoái. Đặc biệt, các hợp đồng này không bị ràng buộc bởi các quy tắc, quy định của cơ quan quản lý nên chúng được tùy chỉnh sao cho phù hợp với yêu cầu của cả 2 bên liên quan.
- Hợp đồng Hoán đổi (Swaps): Hợp đồng Hoán đổi có sự tham gia của 2 chủ sở hữu hoặc các bên trong hợp đồng để trao đổi nghĩa vụ tài chính. Hoán đổi lãi suất là hình thức phổ biến nhất, hợp đồng này chỉ được giao dịch tại quầy chứ không qua thị trường hối đoái. Nhu cầu Hợp đồng Hoán đổi có thể tùy chỉnh để phù hợp với nhu cầu và yêu cầu của cả 2 bên liên quan.
Những thành phần tham gia thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế
Những thành phần tham gia thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế bao gồm:
- Nhà bảo hiểm rủi ro (Hedgers): Là nhà đầu tư với mục đích giảm thiểu sự biến động tăng giảm giá trên thị trường hối đoái trong tương lai. Các công cụ phái sinh cực kỳ phổ biến trong lĩnh vực bảo hiểm rủi ro, vì chúng có hiệu quả trong việc bù đắp rủi ro bằng các tài sản cơ bản tương ứng của chúng.
- Nhà đầu cơ (Speculators): Hoạt động đầu cơ được các nhà đầu tư thực hiện nhiều nhất dù nó chứa rủi ro cao. Nhà đầu tư có thể mua bất cứ công cụ tài chính hoặc tài sản nào mà họ đoán chúng có thể trở nên giá trị hơn trong tương lai. Thứ thúc đẩy hoạt động đầu cơ chính là khả năng thu lợi hấp dẫn trong tương lai.
- Chuyên gia kinh doanh chênh lệch giá (Arbitrageurs): Kinh doanh chênh lệch giá giúp kiếm được lợi nhuận tương đối, là hoạt động khá phổ biến trong thị trường tài chính. Lợi nhuận thu được là nhờ sự biến động giá của thị trường Các nhà đầu tư sẽ có lời từ sự chênh lệch khi đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, sản phẩm phái sinh,…
- Nhà giao dịch ký quỹ (Margin traders): Ký quỹ là khối tài sản đảm bảo được các nhà đầu tư ký quỹ vào một công cụ tài chính cho đối tác nhằm trang trải rủi ro tín dụng liên quan đến khoản đầu tư.
Xem thêm: Kinh nghiệm khi tham gia thị trường chứng khoán phái sinh Singapore
Có nên đầu tư chứng khoán phái sinh quốc tế?
Thực tế, để chơi chứng khoán phái sinh quốc tế, bạn không cần là người quá thông minh nhưng chắc chắn phải có phương pháp đúng đắn, chủ động trang bị những kiến thức, kỹ năng đầu tư cơ bản và chuyên sâu. Việc đặt lệnh đầu tư không chỉ dựa trên những chỉ số mà cũng cần nhìn nhận những biến động khác của thị trường quốc tế như thiên tai, dịch bệnh, kinh tế chính trị của quốc gia mà bạn đầu tư mới có khả năng cao đoán được các xu hướng trong tương lai.
Nếu bạn quyết định đầu tư vào thị trường chứng khoán phái sinh, bạn nên lưu ý những điểm sau đây:
- Nguyên tắc bảo toàn lãi trong đầu tư chứng khoán phái sinh: Nếu có lãi thực hiện hoá ngay trong ngày, không để tình trạng duy trì vị thế qua đêm mà chốt lời, cắt lỗ ngay trong phiên giao dịch.
- Chia nhỏ các lệnh đầu tư: Đây là phương pháp nhằm giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư.
- Đặc biệt lưu ý trong đầu tư cần tránh theo tâm lý đám đông. Nếu ai là người sành sỏi trong giới đầu tư chắc sẽ biết câu nói này: Nhà đầu tư thông minh là sự thông minh của tính cách chứ không phải bộ não.
Vậy nên việc quyết định có đầu tư chứng khoán phái sinh quốc tế hay không là phải dựa vào kỹ năng và kiến thức về ngành này của bạn ra sao, có phải là người ưa mạo hiểm, mong muốn có lợi nhuận cao hay không. Nếu đầu tư cần một sự chín chắn và cẩn trọng.
Hy vọng với những kiến thức tổng hợp về thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế được nêu trong bài viết, bạn đọc quan tâm đã có những hiểu biết rõ ràng hơn. Chúng tôi mong rằng nếu bạn quyết định tham gia vào thị trường này thì hãy luôn cẩn trọng và trang bị kiến thức tốt nhất để có thể đầu tư sinh lời hiệu quả.
