Trái phiếu phái sinh là gì? Có nên đầu tư trái phiếu phái sinh? Update 11/2024

Trái phiếu phái sinh là gì?

Trái phiếu phái sinh là thuật ngữ được dùng để nói đến hợp đồng tương lai Trái phiếu chính phủ – một sản phẩm chứng khoán phái sinh được giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ là một chứng khoán phái sinh có tài sản cơ sở là một Trái phiếu Chính phủ  – loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước hoặc huy động vốn cho chương trình, dự án đầu tư cụ thể thuộc phạm vi đầu tư của nhà nước.

HĐTL Trái phiếu Chính phủ là công cụ được giao dịch trên một sở giao dịch chứng khoán tập trung với những điều khoản chuẩn hóa.

Hiện nay trên thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam có 2 sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ được giao dịch đó là: 

  • Hợp đồng tương lai (HĐTL) trái phiếu chính phủ 5 năm
  • HĐTL trái phiếu Chính phủ 10 năm: Sản phẩm này vừa được HNX đưa vào giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh vào ngày 28/6/2021.

Trái phiếu phái sinh

Trái phiếu phái sinh chính là sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ

Các thông số của trái phiếu phái sinh

Trái phiếu phái sinh hay Hợp đồng tương lai Trái phiếu chính phủ có các thông số sau đây mà mỗi nhà đầu tư cần nắm rõ:

Thông số Mô tả
Tên sản phẩm HĐTL Trái phiếu chính phủ
Tài sản cơ sở 

– Trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5%/năm, trả lãi định kỳ 12 tháng/lần, trả gốc một lần khi đáo hạn.

– Trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5,0%/năm, trả lãi định kỳ cuối kỳ 12 tháng/lần, trả gốc một lần khi đáo hạn.

Quy mô hợp đồng 1 tỷ đồng
Bước giá 1,0 (tương đương 10.000 VNĐ)
Biên độ dao động giá ± 3% so với giá tham chiếu
Ngày giao dịch cuối cùng Ngày 15 của tháng đáo hạn hoặc ngày giao dịch liền trước nếu ngày 15 là ngày nghỉ.
Giờ giao dịch Diễn ra trên sàn, mở cửa sớm hơn 15 phút với thị trường cơ sở nhưng kết thúc đầu thời.
Giá thanh toán cuối cùng Giá thanh toán cuối ngày tại ngày giao dịch cuối cùng
Phương thức thanh toán Chuyển giao vật chất
Giới hạn vị thế 10.000 hợp đồng (tính riêng với tổ chức)

Có nên đầu tư trái phiếu phái sinh không?

Trái phiếu phái sinh hay HĐTL trái phiếu Chính phủ là một trong những sản phẩm thu hút rất nhiều nhà đầu tư cá nhân cũng như nhà đầu tư tổ chức. Đặc biệt là khi Sở GDCK Hà Nội (HNX) chính thức đưa sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm vào giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh. Việc có nên đầu tư trái phiếu phái sinh hay không thực tế sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, xuất phát từ chính nhà đầu tư cũng như các yếu tố khách quan từ thị trường. Tuy nhiên, theo đánh giá, trái phiếu phái sinh vẫn là sản phẩm bạn có thể cân nhắc đầu tư nếu như đang tìm kiếm một kênh đầu tư đề cao sự an toàn. Điều này xuất phát từ chính các ưu điểm của sản phẩm hợp đồng tương lai trái phiếu chính phủ. Cụ thể như sau:

  • Trái phiếu chính phủ là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nên đảm bảo độ an toàn và rủi ro thấp. 
    HĐTL Trái phiếu Chính phủ là sản phẩm thu hút nhiều nhà đầu tư trong nước cũng như ngoài nước, nhà đầu tư cá nhân và nhà đầu tư có tổ chức. Sản phẩm này được gọi là HĐTL lãi suất dài hạn
  • Loại trái phiếu này còn có quy mô giao dịch lớn và có tính chuyên nghiệp cao. Theo thống kê của HNX, TPCP kỳ hạn 10 năm chiếm tỷ trọng lớn không chỉ về mặt khối lượng phát hành (trong các trái phiếu kỳ hạn phát hành dài) trên thị trường sơ cấp mà còn về khối lượng giao dịch trên thị trường thứ cấp.
  • Đầu tư trái phiếu phái sinh giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro khi giá trái phiếu có xu hướng tăng lên (xu hướng lãi suất giảm). Khi giá trái phiếu giảm, lãi suất tăng, bạn có thể bán HĐTL TPCP để phòng ngừa lỗ.
  • Tạo động lực qua đó kích thích thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển
  • Giúp nhà đầu tư kiếm lợi nhuận từ biến động lãi suất thị trường mà không cần tham gia giao dịch trên thị trường cơ sở, qua đó tận dụng lợi thế đòn bẩy để đem lại lợi nhuận cao hơn.

 Đầu tư trái phiếu phái sinh

Đầu tư trái phiếu phái sinh mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư

Tuy nhiên, HĐTL trái phiếu chính phủ cũng tồn tại một số hạn chế nhất định mà các nhà đầu tư cần phải chú ý để đảm bảo an toàn, tránh lỗ vốn khi đầu tư. Cụ thể:

  • Do quy mô giao dịch lớn nên đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức, chuyên nghiệp và kinh nghiệm thực chiến tốt 
  • Giao dịch cho sản phẩm trái phiếu phái sinh hay HĐTL Trái phiếu chính phủ kỳ hạn 5 chỉ áp dụng với các nhà đầu tư tổ chức khiến cho thị trường này mất thanh khoản.

Như vậy đầu tư trái phiếu phái sinh thực chất chính là bạn tham gia đầu tư, giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh với sản phẩm HĐTL trái phiếu chính phủ. Hy vọng với những thông tin này bạn đã hiểu rõ về sản phẩm này cũng như nắm được các thông số liên quan. Từ đó đưa ra các kế hoạch chiến lược đầu tư hợp lý.